Hercules to Alexander the Great - Treasures from the Royal Capital of Macedone, Α Hellenic Kingdom in the age of Democracy». Η επιγραφή, κάτω απ' τα πολύχρωμα λάβαρα-σημαίες του Μουσείου Ασμόλιαν, που ανέμιζαν χθες στην οδό Μπίμοντ της ηλιόλουστης Οξφόρδης, δεν πρόδιδε το μέγεθος της έκπληξης που μας περίμενε στην ομότιτλη έκθεση, που εγκαινιάστηκε το απόγευμα στο σπουδαίο βρετανικό μουσείο.
«Η γυναίκα είχε δύναμη και ελευθερία και ήταν τόσο χειραφετημένη, ώστε υπέγραφε σαν άνδρας» (Η «Δέσποινα των Αιγών»)Δεν ήταν ένα ακόμη διαφημιστικό τρικ η ανακοίνωση του Ασμόλιαν: «Εδώ ξαναγράφεται η ιστορία της Πρώιμης Ελλάδας και των βασιλέων και βασιλισσών της Μακεδονίας». Από τα 500 εκθέματα από τους «θησαυρούς των βασιλικών ανακτόρων των Αιγών, ενός ελληνικού βασιλείου την εποχή της Δημοκρατίας», μόλις τα 20 έχουν επανεκτεθεί.Με άλλα λόγια, το πρώτο δημόσιο μουσείο της βρετανικής επικράτειας, που είχε κλείσει 8 χρόνια για να επεκταθεί και ξανάνοιξε πριν από 2, δεν έστησε ακόμη μία έκθεση για τον Αλέξανδρο, ο οποίος ούτως ή άλλως «μοσχοπουλάει».
«Σήμερα, συμπληρώνεται το χαμένο κομμάτι από τον Ομηρο ώς τον Αλέξανδρο. Από τα ευρήματα, που πρώτη φορά εκτίθενται, βλέπουμε χειροπιαστά τη διαχρονία από τον Πάτροκλο στον Φίλιππο», τονίζει η δρ Αγγελική Κοτταρίδη, προϊσταμένη της ΙΖ' Εφορείας Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων και ανασκαφέας του παλατιού της Βεργίνας, ο άνθρωπος πίσω από την έκθεση του Ασμόλιαν.
Και μολονότι πάλι πρωταγωνιστεί ο άνδρας -πολεμιστής και βασιλιάς- (η πρώτη αίθουσα είναι αφιερωμένη στον πόλεμο και το κυνήγι), το «κλειδί» στη διαχρονία, και μαζί η «αποκάλυψη» για τον επισκέπτη, είναι η ταυτότητα της γυναίκας-βασίλισσας.
Ποιος θα περίμενε ότι στη μακεδονίτικη, αρχαϊκών δομών «κλειστή» κοινωνία, που «συνομιλεί» καθαρά με την ομηρική, η γυναίκα ήταν «πρόγονος της Κλεοπάτρας»; Είχε δύναμη κι ελευθερία και ήταν τόσο «χειραφετημένη», ώστε υπέγραφε σαν άνδρας, με το όνομα του πατρός της - όπως η Ευρυδίκη, η γιαγιά του Μ. Αλεξάνδρου.
Στους τάφους των βασιλισσών-ιερειών, μαζί με τα κοσμήματα, ανευρέθησαν σκήπτρα με διπλούς πελέκεις, οι οποίοι εκτίθενται για πρώτη φορά στο Ασμόλιαν. «Αδιανόητα, δηλαδή, πράγματα για τη γυναίκα της ίδιας εποχής στη δημοκρατική Αθήνα», υπογραμμίζει η Κοτταρίδου.
Στις εκπλήξεις της σπουδαίας έκθεσης ανήκουν και τα άγνωστα, με ίχνη χρώματος, κεφαλάκια τερακότας (του 480 π.Χ.), που βρέθηκαν στον τάφο της βασίλισσας-συζύγου του Αλεξάνδρου Α', τα οποία επίσης εκτίθενται για πρώτη φορά. «Ισως είναι δαίμονες, ίσως και τα πρώτα πορτρέτα του κόσμου», σύμφωνα με τον, ειδικευμένο στον Μ. Αλέξανδρο ιστορικό, Ρόμπιν Λέιν Φοξ, που θεωρεί ότι η Αναγέννηση θα ήταν καλύτερη, αν οι «δάσκαλοί» της είχαν δει τα fresco της Μακεδονίας.
Από τις ενδιαφέρουσες «προτάσεις», στην τελευταία αίθουσα, και η ανασύσταση του 12.500 τ.μ. παλατιού του Φιλίππου Β' με δομικά υλικά, με την ταυτοχρόνη παρουσίαση των εκπληκτικής τέχνης ασημένιων και κεραμικών σκευών του. «Το Μπάκιγχαμ μπροστά του μοιάζει κοτέτσι. Είναι το πιο σημαντικό κτήριο του αρχαίου κόσμου μετά τον Παρθενώνα», υπογράμμισε ο Φοξ.
Γιατί η συγκεκριμένη έκθεση να στήνεται ειδικά στην Οξφόρδη; Το ερώτημα δεν είναι ρητορικό. Το έθεσαν για να το απαντήσουν, ο ένας μετά τον άλλο χθες, ο διευθυντής του Ασμόλιαν, δρ Κρίστοφερ Μπράουν, ο Ρόμπιν Λέιν Φοξ και η μορφωτική ακόλουθος στην ελληνική πρεσβεία στη Μ. Βρετανία, Βάνα Σολωμονίδου. «Γιατί είναι το κέντρο της αρχαίας ελληνικής τέχνης και αρχαιολογίας στη Μεγάλη Βρετανία. Ηταν μια σωστή απόφαση», ανέφεραν.
Μια έκθεση για τη Μακεδονία, που υπερθεματίζει την ελληνικότητά της, δεν έχει, έστω αχνά, πολιτικό κίνητρο; «Δεν υπήρξε η πολιτική το context της», ξεκαθαρίζει ο Κρ. Μπράουν. Ο Λέιν Φοξ έχει άλλη άποψη: «Μπορεί να μη συνδέεται με την ελληνική προπαγάνδα, αλλά είναι μια έκθεση που δείχνει την αλήθεια. Η Μακεδονία είναι ελληνική. Το αποδεικνύουν τα ονόματα, η τέχνη, η κοινωνική ζωή, οι ταφές. Το αποδεικνύει η έκθεση. Οταν τα Σκόπια ισχυρίζονται ότι η Μακεδονία είναι δική τους, είναι σαν οι Λευκορώσοι να λένε ότι ο Σέξπιρ είναι από το Μινσκ».
*Η έκθεση θα διαρκέσει ώς τις 29 Αυγούστου. *
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου