Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Ελληνική Μουσική 1870-1970


Συλλογή ελληνικών τραγουδιών (1870-1970)

Εισαγωγή
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί, χωρίς να υπερβάλλει, πως την περίοδο 1870-1960 το ελληνικό τραγούδι γνώρισε ξεχωριστή άνθιση η οποία στοιχειοθετείται, κυρίως, από την μεγάλη παραγωγή τραγουδιών, την ενασχόληση λόγιων συνθετών και ποιητών με το είδος και την απήχηση που είχε το τραγούδι στο ευρύ κοινό. Αρκετοί, επίσης, ήταν οι τραγουδιστές που διέθεταν παιδεία κλασσικού τραγουδιού προσδίδοντας έτσι ξεχωριστή ποιότητα σε μία ουσιαστικά "ελαφρά" μουσική μορφή (ενδεικτικά, αναφέρω τους Πέτρο Επιτροπάκη, Δημήτριο Ρόδιο και Χρήστο Στρουμπούλη).
Η περίοδος που προαναφέρεται, αν και έχει κοινά χαρακτηριστικά σε όλη της τη διάρκεια, παρουσιάζει κατά περιόδους αρκετές διαφορές κυρίως ως προς τις επιρροές και τη θεματολογία των τραγουδιών. Σύμφωνα με τον Κ. Μυλωνά1 χωρίζεται σε δύο υποπεριόδους: α) 1870-1930 και β) 1930-1960.
Το επτανησιακό τραγούδι και το ιταλικό bel canto θεωρούνται πρόδρομοι του ελληνικού τραγουδιού και επηρέασαν τη δημιουργία και την εξέλιξή του σε σημαντικό βαθμό. Το γεγονός ότι μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 τα Επτάνησα ήταν ο κυρίαρχος φορέας δημιουργίας ελληνικής λόγιας μουσικής αναπότρεπτα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι μετέπειτα μουσικές προσπάθειες στην Ελλάδα δανείστηκαν στοιχεία από την επτανησιακή μουσική. Εξάλλου, τα ακούσματα της ιταλικής όπερας ήταν εύλογο να επηρεάσουν την μουσική αισθητική των νεοελλήνων. Τα κύρια είδη τραγουδιών που ευδοκίμησαν κατά την περίοδο 1870-1930 ήταν το λεγόμενο “αθηναϊκό” τραγούδι, η καντάδα, και τα τραγούδια των αθηναϊκών επιθεωρήσεων και των οπερεττών (που για μεγάλο χρονικό διάστημα κυριαρχούσαν στην ελληνική θεατρική σκηνή). Τα μεν πρώτα (“αθηναϊκό” τραγούδι και καντάδα) λειτουργούσαν εξ ορισμού αυτόνομα, τα δε δεύτερα - παρά την αρχική τους σύνδεση με ένα ολοκληρωμένο δραματουργικό έργο - λειτουργούσαν και ως ανεξάρτητα τραγούδια. Μετά το 1930 οι Έλληνες συνθέτες, παλινδρομώντας ανάμεσα στις επιρροές που δέχονταν από την αμερικάνικη και την ευρωπαϊκή μουσική κίνηση και στην ελληνική μουσική κληρονομιά, γράφουν τόσο στους ρυθμούς του ταγκό, της σάμπας και του βαλς όσο και μελωδίες που παραπέμπουν στις αθηναϊκές καντάδες και τα τραγούδια των επιθεωρήσεων.
Πρόσφατα η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος “Λίλιαν Βουδούρη” απέκτησε τη συλλογή του κ. Χρήστου Καλαμπάκα που περιλαμβάνει περισσότερα από 5500 ελληνικά τραγούδια. Το μεγαλύτερο τμήμα της συλλογής καλύπτει τη χρονική περίοδο 1870-19602, ενώ υπάρχουν και κάποια τραγούδια που χρονολογούνται μεταξύ 1960 και 1978. Αν, μάλιστα, λάβει κανείς υπ’ όψιν και κάποιες επιμέρους - μικρότερου όγκου - συλλογές ιδιωτών που δωρήθηκαν ή αγοράστηκαν από τη Βιβλιοθήκη αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για μία από τις πληρέστερες συλλογές ελληνικών τραγουδιών.3 Θα μπορούσε, λοιπόν, να αποτελέσει μια πολύ σημαντική βάση για την έρευνα αυτού του τμήματος της ελληνικής μουσικής που είναι, ουσιαστικά, ανεξερεύνητο.


Χαρακτηριστικά της συλλογής
Όπως προαναφέρθηκε, η συλλογή ελληνικών τραγουδιών της Βιβλιοθήκης αριθμεί περισσότερους από 5500 τίτλους ελληνικών και αρκετούς ξένων. Η καταγραφή των ελληνικών τραγουδιών έχει ήδη ολοκληρωθεί. Ο κατάλογος δίνει στοιχεία σχετικά με το συνθέτη, τον τίτλο του τραγουδιού, τον τίτλο της επιθεώρησης ή της οπερέττας στην οποία τυχόν περιλαμβανόταν το τραγούδι, το στιχουργό, τον τόπο και το έτος έκδοσης (όπου υπάρχουν) και τον εκδότη. Υπάρχουν, επίσης, κάποιες λεπτομέρειες που αφορούν στο χαράκτη, τον εικονογράφο της παρτιτούρας ή το λιθογραφείο στο οποίο έγινε η εκτύπωση, όπως και στον μεταγραφέα του τραγουδιού (όπου υπάρχει).
Ένα σημαντικό στοιχείο της συλλογής είναι πως καλύπτει ένα αρκετά ευρύ φάσμα του ελληνικού τραγουδιού καθώς περιλαμβάνει και τη λόγια μουσική έκφραση (τραγούδια που δημιούργησαν λόγιοι καλλιτέχνες) αλλά και τη λαϊκότερη έκφραση που απευθυνόταν σε ένα ευρύτερο κοινό το οποίο δε διέθετε απαραίτητα ειδική παιδεία. Έτσι δίπλα στα τραγούδια του Ν. Κόκκινου, του Δ. Λαυράγκα και του Μ. Καλομοίρη υπάρχουν τα τραγούδια του Γ. Μουζάκη, του Κλ. Τριανταφύλλου (Αττίκ) και του Χ. Χαιρόπουλου. Αντίστοιχη ευρύτητα συναντά κανείς και κατά τη φιλολογική έρευνα των τραγουδιών καθώς μέσα από τη συλλογή αντιπαραβάλλει τη λόγια ποίηση (η οποία λειτούργησε κατά κύριο λόγο ανεξάρτητα από την μουσική της επένδυση) των Δ. Σολωμού, Μ. Μαλακάση, Λ. Πορφύρα κ.ά. με εκείνο το είδος ποίησης που δημιουργήθηκε για να αποτελέσει τη βάση κάποιων τραγουδιών που απευθύνονταν στο ευρύτερο κοινό.
Στη συλλογή περιλαμβάνονται, επίσης, κάποια μουσικά περιοδικά στα οποία δημοσιεύονταν τραγούδια της εποχής. Πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί ότι οι ελληνικές εκδόσεις αυτού του είδους, παρά το γεγονός ότι έλαβαν ως πρότυπα ανάλογες ευρωπαϊκές εκδόσεις, ήταν πιο συνοπτικές και λιγότερο προσεγμένες από αυτές του εξωτερικού. Από τον αριθμό των περιοδικών και των φύλλων που εκδίδονταν βγαίνει το συμπέρασμα ότι υπήρχε αυξημένη κίνηση σε αυτόν τον τομέα και προφανώς υπήρχε μεγάλη ζήτηση. Ορισμένα από τα περιοδικά αυτού του είδους είναι το μουσικό λεύκωμα "Φαντάζιο", τα περιοδικά "Μόδα και Τέχνη" και "Πάνθεον" (στα οποία υπήρχαν παρτιτούρες τραγουδιών ως ένθετα), η "Μουσική Εφημερίς", η "Μουσική Ανθοδέσμη", η "Ευτέρπη" κ.ά., από τα οποία άλλα είχαν μεγάλη εκδοτική δραστηριότητα και άλλα πιο περιορισμένη. Η συλλογή τραγουδιών της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει έναν αρκετά ικανοποιητικό αριθμό τέτοιων περιοδικών εκδόσεων αλλά δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πλήρης. Παρ' όλ' αυτά, σε συνδυασμό με άλλα μουσικά περιοδικά της εποχής που υπάρχουν στη Βιβλιοθήκη, όπως τα "Μουσικά Χρονικά", η "Μουσική" και η "Μουσική Ζωή" (στα οποία δημοσιευόταν μουσική), κανείς σχηματίζει αρκετά σαφή εικόνα της εποχής.
Σημαντικές, εξάλλου, είναι οι μουσικές εκδόσεις της Κωνσταντινούπολης, της Ερμούπολης και της Θεσσαλονίκης που χρονολογούνται γύρω στα τέλη του περασμένου αιώνα καθώς και οι εκδόσεις ελληνικών τραγουδιών από ξένους εκδοτικούς οίκους.
Θεματολογία ελληνικών τραγουδιών
Τα θέματα των τραγουδιών διαφοροποιούνται ελαφρώς κατά χρονικές περιόδους και κατά είδος. Το αθηναϊκό τραγούδι, που βρίσκει την πιο χαρακτηριστική του έκφραση στην καντάδα, φέρει σαφείς επιρροές από το επτανησιακό τραγούδι και πραγματεύεται, κυρίως, θέματα γύρω από την αγάπη και τη ζωή της Αθήνας. Έχει έντονα ρομαντικό χαρακτήρα και συχνά χρησιμοποιεί στίχους λόγιων ποιητών, όπως οι Πολέμης, Πορφύρας, Δροσίνης, Μαλακάσης κ.ά.
Η αθηναϊκή επιθεώρηση εμφανίστηκε το 1894 και συνυπάρχει χρονολογικά, για ένα διάστημα, με το αθηναϊκό τραγούδι. Ασχολείται συνήθως με θέματα της επικαιρότητας που αφορούν στα πολιτικά και κοινωνικά τεκταινόμενα ή σε χαρακτηριστικούς κοινωνικούς τύπους της εποχής και, βέβαια, στο πάντοτε επίκαιρο θέμα της αγάπης. Έτσι το 1913 έχουμε τα "Πολεμικά Παναθήναια" και το "Πολεμικόν Πανόραμα", το 1910 την παράσταση "Ο κομήτης του Χάλλεϋ", τα τραγούδια "Οι γλεντζέδες" και "Στα μπάνια μόνο" από τον "Παπαγάλο" του 1920 και του 1927 αντίστοιχα, τον "Αδήλωτο" και την "Πεθερά" από τα ”Παναθήναια" του 1915 ή το τραγούδι "Για σένα" από την επιθεώρηση ”Το τζιτζίκι". Κατά συνέπεια, η επιθεώρηση μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή όχι μόνο μουσικο-φιλολογικής αλλά και ιστορικής έρευνας. Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι αρκετές φορές χρησιμοποιήθηκαν ξένες μελωδίες για τη μουσική επένδυση επιθεωρησιακών τραγουδιών. Μία τέτοια περίπτωση είναι το πολύ γνωστό "'Ασμα ευζώνου" από τα "Παναθήναια του 1913" που βασίστηκε στην μελωδία ενός αμερικάνικου τραγουδιού της εποχής.4Ενδιαφέρουσα και προς έρευνα, επίσης, είναι η άποψη που αναφέρει ο Μυλωνάς στο βιβλίο του"Ιστορία του ελληνικού τραγουδιού"5 ότι η μουσική είχε πιο σημαντική θέση από το κείμενο στην επιθεώρηση. Αυτό διαφαίνεται, σύμφωνα με τον Μυλωνά, από το γεγονός ότι τα τραγούδια των επιθεωρήσεων εκδίδονταν ενώ τα κείμενά τους όχι.
Η θεματολογία της οπερέττας κινείται συνήθως γύρω από τον έρωτα που αποδίδεται με "ελαφρό" και χαρούμενο τρόπο. Παρ' όλ' αυτά, δε λείπει και η πιο σοβαρή (ορισμένες φορές δραματική) διάθεση σε ορισμένα έργα. Η παραγωγή των Ελλήνων συνθετών υπήρξε αρκετά αυξημένη στον τομέα της οπερέττας με βασικούς εκπροσώπους τους Θ. Σακελλαρίδη, Χ. Χαιρόπουλο και Ν. Χατζηαποστόλου. Η ελληνική οπερέττα σαφώς επηρεάστηκε από τα δύο μουσικά είδη που προαναφέρθηκαν - το αθηναϊκό τραγούδι και την επιθεώρηση - όπως και από ξένες οπερέττες. Ταυτόχρονα, όμως, σκιαγραφεί την ελληνική πραγματικότητα και μεταχειρίζεται στοιχεία του ελληνικού μουσικού ιδιώματος.
Μετά το 1930 τα θέματα που θίγουν, κατά κύριο λόγο, οι δημιουργοί του ελληνικού τραγουδιού είναι ο έρωτας και το κρασί. Το γραμμόφωνο και η ανάπτυξη της δισκογραφίας φέρνουν τους Έλληνες σε επαφή και με την ξένη μουσική, κυρίως την αμερικάνικη, από την οποία και επηρρεάζονται άμεσα. Μεγάλες διαστάσεις παίρνει πλέον το φαινόμενο της προσαρμογής ελληνικών στίχων σε ξένα τραγούδια. Έτσι μαζί με τις παλιές καντάδες και τα τραγούδια των οπερεττών ακούγονται και οι σάμπες, τα βαλς και τα ταγκό.

Παρατηρήσεις
Αν παρακολουθήσει κανείς την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού της περιόδου που προαναφέρεται παράλληλα με την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας της εποχής και με κάποια γεγονότα σχετικά με την μουσική στην Ελλάδα σχηματίζει μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα για τον τρόπο δημιουργίας και εξέλιξής του. Επίσης, από ένα μέρος της συλλογής διαφαίνονται διάφορες τάσεις των Ελλήνων συνθετών όπως αυτή της εναρμόνισης δημοτικών τραγουδιών ή της διασκευής παλιών τραγουδιών.
H άνοδος της αστικής τάξης στην Ελλάδα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του τραγουδιού καθώς αυτή ήταν ο βασικός αποδέκτης του. Η παιδεία (γενική και, κυρίως, μουσική) αυτής της κοινωνικής τάξης είναι εκείνη που καθόρισε κατά ένα μέρος το χαρακτήρα του ελληνικού τραγουδιού κυρίως κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλές ήταν οι αθηναϊκές οικογένειες που γύρω στις αρχές του 20ού αιώνα διέθεταν ένα πιάνο το οποίο συνήθως αποτελούσε βασικό μέσο ψυχαγωγίας όλης της οικογένειας. Αυτό μαρτυρείται, εκτός των άλλων, από τις αρκετές σωζόμενες χειρόγραφες παρτιτούρες, που προέρχονται από αντιγραφή του τραγουδιού, με μεταφορά συνήθως της τονικής του βάσης (trasporto), ώστε να είναι πιο εύκολη η εκτέλεσή του από τα μέλη της οικογένειας ή κάποιας συντροφιάς. Το γεγονός λοιπόν, ότι το ελληνικό τραγούδι είχε ως αποδέκτη ένα τόσο ευρύ κοινό - όπως αυτό της ελληνικής αστικής οικογένειας - συνέβαλε στην αύξηση της παραγωγής του.
Η αυξημένη ζήτηση ορισμένων τραγουδιών φαίνεται από τον αριθμό των επανεκδόσεών τους (υπάρχουν τραγούδια που τυπώθηκαν σε 14 ή περισσότερες χιλιάδες αντίτυπα). Αντίστοιχα, άρχισε και η επέκταση της εκδοτικής δραστηριότητας των μουσικών οίκων καθώς υπήρχε κοινό που αγόραζε παρτιτούρες τραγουδιών για προσωπική μελέτη και εκτέλεση. Έτσι από το 1900 και έπειτα φαίνεται ότι λειτούργησαν περισσότεροι από δέκα μουσικοί εκδοτικοί οίκοι στην Αθήνα και αρκετοί ακόμα στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Ερμούπολη και τη Θεσσαλονίκη.6Εξάλλου, αρκετοί ήταν οι συνθέτες και οι στιχουργοί που εξέδιδαν οι ίδιοι τα έργα τους. Κάποιοι από τους εκδοτικούς οίκους εξέδωσαν χιλιάδες τραγούδια ενώ άλλοι είχαν περιορισμένη δράση. Ορισμένοι μετά από κάποια χρονική περίοδο δράσης μετονομάστηκαν. Οι εκδόσεις τους αποτελούν αναμφισβήτητα μία πολύ ουσιαστική πηγή έρευνας της ιστορίας τους.
Παράλληλα με την κίνηση των μουσικών εκδοτικών οίκων μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και την ιστορία των μουσικών χαρακτών στην Ελλάδα, των τυπολιθογραφείων και των εικονογράφων. Θα μπορούσε, μάλιστα, να ειπωθεί ότι ο ρόλος αυτών των συντελεστών ήταν αρκετά σημαντικός αν σκεφτεί κανείς ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η εικαστική αισθητική της παρτιτούρας υποδήλωνε και τη μουσική αισθητική. Διαφορετικό ύφος εικονογράφησης είχε, για παράδειγμα, το τραγούδι μιας επιθεώρησης και άλλο ένα αυτόνομο τραγούδι (ιδίως λόγιου συνθέτη).
Επίσης, οι εκδόσεις μουσικών περιοδικών, που αναφέρονται σε άλλο σημείο του κειμένου, είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο αυτής της εποχής και καταδεικνύουν το δημοφιλή χαρακτήρα των τραγουδιών.
Από την άλλη μεριά, κάποια τραγούδια (κυρίως αυτά των επιθεωρήσεων) σκιαγραφούν κοινωνικές εξελίξεις ή πολιτικά γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την εποχή στην Ελλάδα. Δίνουν, λοιπόν, μια ενδιαφέρουσα άποψη για σοβαρά γεγονότα που εξετάζονται με σκωπτική ματιά, και καθρεφτίζουν αρκετές φορές την κοινή γνώμη.
Εκτός αυτού, πολύ συχνά συνθέτες “λόγιας” μουσικής έγραψαν δημοφιλή τραγούδια κινούμενοι συνήθως από βιοποριστικούς λόγους. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στην ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τραγουδιού καθώς αρκετοί από τους δημιουργούς του είχαν συγκροτημένη μουσική παιδεία και καλλιέργεια. Μία τέτοια πολύ γνωστή περίπτωση είναι αυτή του συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη, ενός από τους σημαντικότερους νεοέλληνες συνθέτες, ο οποίος παράλληλα με την “έντεχνη” δημιουργία του έγραψε και ένα πολύ μεγάλο αριθμό “ελαφρών” τραγουδιών που είχαν μεγάλη επιτυχία. Για αυτό το δεύτερο μέρος του έργου του χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης.7
Τέλος, στην αρχική παρατήρηση σχετικά με την αγάπη του Έλληνα αστού για το τραγούδι (και κατ’ επέκταση για την μουσική γενικά) πρέπει να σημειωθεί, ως αποτέλεσμα, και η ανάπτυξη της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα. Στο πρώτο ελληνικό ωδείο, το Ωδείο Αθηνών, που ιδρύθηκε το 1871 προστέθηκαν σύντομα το Ελληνικό και το Εθνικό Ωδείο και ακολούθησαν αργότερα πολλά άλλα.
Χωρίς να υπερεκτιμάται, ο ρόλος του ελληνικού τραγουδιού της περιόδου που εξετάζεται αναμφισβήτητα επηρέασε τη μουσική ζωή στην Ελλάδα. Σε μία εποχή που η σχέση του ελληνικού κοινού με τη μουσική περιοριζόταν, κυρίως, στην ιταλική όπερα και σε κάποιες οπερέττες, το ελληνικό τραγούδι αποτέλεσε συνεκτικό δεσμό ανάμεσα στους λόγιους έλληνες συνθέτες και το ευρύ κοινό. Το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό του είναι ότι είχε ως αφετηρία την ελληνική ζωή με τις ιδιαιτερότητές της και - παρ' όλες τις επιρροές του - απευθυνόταν σε ελληνικό κοινό. Οπωσδήποτε, πάντως, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να εξεταστούν σε βάθος κάποιες πτυχές του.
Ο κατάλογος τραγουδιών της Βιβλιοθήκης με όλα τα στοιχεία του παρατίθεται σαν μέρος αυτού του κειμένου. Είναι σημαντικό να έχει κανείς κατά νου ότι ο κατάλογος περιέχει τραγούδια που διαθέτει η Βιβλιοθήκη και είναι στη διάθεση του κοινού.

SOS για το ενετικό λιμάνι του Ρεθύμνου



Αναγκαίες κρίνονται οι παρεμβάσεις στον βυθό και στα πέτρινα κρηπιδώματα του ενετικού λιμανιούΡεθύμνου.
Η μελέτη για την αποκατάσταση των ύφαλων λιμενικών έργων κατέδειξε ότι το πρόβλημα με τις σπηλαιώσεις που έχει διαπιστωθεί τα τελευταία χρόνια, μεγαλώνει όσο περνάει ο καιρός και θα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα οι εργασίες αποκατάστασης, για να μην τεθεί σε περαιτέρω κίνδυνο ο ενετικός φάρος, σύμφωνα με δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας «Ρεθυμνιώτικα Νέα».
Σύμφωνα με πληροφορίες από τοΛιμενικό Ταμείο, το πόρισμα της μελέτης για τα μέτρα αποκατάστασης αναφέρει ότι πρέπει άμεσα να γίνουν «ενέσεις» με ειδικά υλικά στα πέτρινα κρηπιδώματα, ενώ επιβάλλεται ο καθαρισμός και η εκσκαφή στη λιμενολεκάνη, καθώς κατά τη διάρκεια της προ μηνών φωτογραφικής αποτύπωσης, διαπιστώθηκε ότι στον βυθό του ενετικού λιμανιού βρίσκονται άγκυρες, τεμάχια σκυροδέματος, σκουπίδια και πολλά άλλα αντικείμενα.
Παράλληλα, στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου Ρεθύμνου για το έτος 2011 περιλαμβάνεται η φωτογραμμετρική αποτύπωση του τείχους του φάρου στο ενετικό λιμάνι προϋπολογισμού 12.500 ευρώ, όπως και η σάρωση (σκανάρισμα) των τειχών του φρουρίου της Φορτέτζας ύψους 11.300 ευρώ.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου κ. Μίνως Αλεφαντινός έχει ήδη αποστείλει στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού φάκελο, ο οποίος περιλαμβάνει τα συμπεράσματα από την φωτογραφική αποτύπωση του ύφαλου τμήματος του ενετικού λιμανιού, όπως και την μελέτη για τα άμεσα μέτρα αποκατάστασης.
Το επόμενο στάδιο είναι η έγκριση των εργασιών και η εξεύρεση προγράμματος για την χρηματοδότησή τους.
Ταυτόχρονα, το Λιμενικό Ταμείο έχει ήδη ενημερώσει την 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στις αρμοδιότητες της οποίας είναι η μέριμνα για την αποκατάσταση του ενετικού λιμανιού και η διαδικασία αναζήτησης χρηματοδότησης για το σκοπό αυτό.
Υπενθυμίζεται, ότι τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί καθίζηση και αποσυναρμολόγηση τμημάτων του πέτρινου κρηπιδώματος του λιμανιού, γεγονός που έχει θέσει σε κίνδυνο τον ενετικό φάρο.
Μετά την πλήρη καταγραφή που πραγματοποιήθηκε στον βυθό, επιχειρείται η συνολική αντιμετώπιση των προβλημάτων, αν και είναι πιθανό να δοθεί προτεραιότητα σε κάποια σημεία και οι εργασίες να γίνουν σταδιακά.
Τις επόμενες ημέρες, ο κ. Αλεφαντινός θα έχει στην Αθήνα επαφές για το συγκεκριμένο θέμα, σε μια προσπάθεια να δρομολογηθούν οι διαδικασίες που θα επιτρέψουν την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, το οποίο κρίνεται απολύτως αναγκαίο για την προστασία του ενετικού λιμανιού Ρεθύμνου.

Ποτίζουν τα αμπέλια με Μπετόβεν


«Κρίμα, κρίμα-πολύ αργά», λέγεται ότι ήταν τα τελευταία λόγια του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν όταν του πήγαν δώρο δώδεκα μπουκάλια κρασί. Ηταν γνωστός φίλοινος ο μεγάλος Γερμανός συνθέτης.
Ομως και η επίδραση της μουσικής του στα αμπέλια φαίνεται πως είναι μεγάλη. Τα κλήματα γίνονται πιο «ευτυχισμένα», δυνατότερα και υγιέστερα υποστήριζε μια έρευνα που είχε γίνει στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας με τη συνεργασία των πρωτοπόρων αμπελουργών.
Ο «Υμνος στη χαρά» του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, ο οποίος την ενέταξε στο τέταρτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας του, είναι το αγαπημένο κλασικό κομμάτι του Νίκου Ασημομύτη, ο οποίος δημιούργησε ένα βιολογικό κτήμα στο Μαράθι και στο μοναστήρι Παναγιάς Τουρλιανής, στην Ανω Μερά της Μυκόνου.
«Ανέκαθεν μου άρεσε η κλασική μουσική. Επειδή έμενα πολλές ώρες μέσα στο αμπέλι αποφάσισα πως πρέπει να περνάω καλά και τα αμπέλια μου να ευχαριστιούνται. Δεν έβαζα Βάγκνερ διότι με ταράζει. Συνήθως ακούγεται Μότσαρτ, Σιμπέλιους, Ραχμάνινοφ και προκλασικά που είναι πιο απαλά για τα φυτά».
Ερεθίσματα
«Είναι σύνηθες να ακούν τα αμπέλια "Τέσσερις εποχές" του Βιβάλντι», προσθέτει ο Δημήτρης Γεώργας, τέταρτης γενιάς αμπελουργός. «Το θεωρώ πολύ φυσικό και αναμενόμενο, καθώς τα φυτά αντιλαμβάνονται αρκετά ερεθίσματά του περιβάλλοντος και ανταποκρίνονται σε αυτά μ' ένα λεπτό τρόπο, διαφορετικό από τον ανθρώπινο. Για εμάς είναι σημαντικό ότι συμπεριφερόμαστε στα αμπέλια με λεπτότητα ως σε ισότιμους οργανισμούς, χωρίς να τα βιάζουμε και να τα εξουθενώνουμε».
Σύμφωνα με τη Δάφνη Καλογεροπούλου, μουσικό, ψυχολόγο και συγγραφέα, κάθε ποικιλία αμπελιού ζητεί και διαφορετική κλασική μελωδία. «Στο Αγιωργίτικο θα ταίριαζε η "Συμφωνία νούμερο 41" του Μότσαρτ, το Ασύρτικο θέλει την "5η Συμφωνία σε Ντο ελάσσονα" του Μπετόβεν, το Αθήρι με τα αρώματα των λουλουδιών του ζητάει Τσαϊκόφσκι, το "Βαλς των λουλουδιών" παρμένο απ' τον "Καρυοθραύστη". Στην Ντεμπίνα ταιριάζει "Η Λίμνη των Κύκνων" του Τσαϊκόφσκι, το Κοτσιφάλι παραπέμπει στο "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Τσαϊκόφσκι. Για το "Λιάτικο" θα πρότεινα το κονσέρτο "του Καλοκαιριού" από τις "Τέσσερις Εποχές" του Βιβάλντι. Το "Λημνιό" θέλει την άρια "Addio del passato" από την "Τραβιάτα" του Βέρντι και στη "Μαλαγουζιά" θα μου ταίριαζε η μουσική του Μπραμς από τη "Σερενάτα νούμερο 1"».
Για τον Γιώργο Παλυβό, οινοποιό στη Νεμέα «υπάρχει μια βαθιά συνεννόηση ανάμεσα στον αμπελουργό και στο αμπέλι, αυτό το ζωντανό, απαιτητικό και "νοήμον" σύνολο. Απαιτεί τρυφερότητα, πειθώ, αρμονία και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να σκεφθεί για να δημιουργήσει ένα "ευρύχωρο" και θετικό περιβάλλον. Ο αμπελουργός μιλάει με το αμπέλι του, το χαϊδεύει. Εχουν πιθανόν και οι νότες το ρόλο τους. Αλλωστε, όπως σε ένα ζευγάρι, στο τέλος ο ένας παίρνει από τα χαρακτηριστικά του άλλου. Και σίγουρα το κρασί μοιάζει και στους δύο».
Τα κύματα
Απάντηση στο ερώτημα εάν θα μπορούσε η κλασική μουσική να συμβάλει στην ευεξία, την ευρωστία και την ισορροπία των πρέμνων, των κορμών από το αμπελόκλημα, δίνει ο Μανώλης Σταυρακάκης, καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. «Ασφαλώς, απαντούν αμπελουργοί από την Ιταλία αρχικά και τις άλλες αμπελουργικές χώρες αργότερα. Ετσι στους βιολογικούς και βιοδυναμικούς αμπελώνες ακούγεται από εξαιρετικές ηχητικές εγκαταστάσεις κλασική μουσική. Οι ίδιοι αμπελουργοί υποστηρίζουν ότι τα ηχητικά κύματα επιδρούν θετικά στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, στην άνθηση και στις λοιπές φυσιολογικές και βιοχημικές λειτουργίες των πρέμνων με αποτέλεσμα την παραγωγή υψηλής ποιότητας οίνων. Παράλληλα θεωρείται ότι τα κύματα της μουσικής απωθούν τους βλαπτικούς για τα πρέμνα παθογόνους οργανισμούς και τα έντομα». *

Αρχαία Ελληνική Καλλιέργεια


Τα δέντρα κατά καιρούς ανανεώνονταν και φυτεύονταν νέα. Ο Θεόφραστος αναφέρει ότι εάν το μόσχευμα δεν είχε ρίζες ή το κάτω τμήμα του κορμού, το ξύλο θα έπρεπε να σχίζεται και να φυτεύεται βάζοντας πάνω του μία πέτρα. Τα δέντρα τα οποία φυτεύονταν με κομμάτια από το στέλεχος, έπρεπε να έχουν μήκος τουλάχιστον μία σπιθαμή, να διατηρούν το φλοιό τους και να φυτεύονται με το κομμένο μέρος προς τα κάτω. Από τα κομμάτια αυτά αναπτύσσονταν βλαστοί που χρειάζονταν, καθώς μεγάλωναν, νέο χώμα μέχρι την πλήρη ανάπτυξή τους. Ο Ξενοφών συστήνει το σκάψιμο βαθιών λάκκων για την ελιά και το δέσιμο των βλασταριών σε υποστηρίγματα.
Για να γίνει ένα άγριο δέντρο ήμερο, χρησιμοποιούνταν δύο είδη μπολιάσματος, το ενοφθαλμίζειν; και το φυτεύειν. Η πρακτική του φυτέματος των πυρήνων αποφεύγονταν γιατί αργούσε πολύ να αναπτυχθεί το νέο δέντρο, ενώ ήταν και κατώτερο από το παλιό.
Η κοπριά που χρησιμοποιούνταν ήταν ή ζωικής προέλευσης ή φυτικής, από άχυρα, φύλλα, χόρτα και λάσπη. Κάποια δέντρα απαιτούσαν ελαφριά κοπριά και κάποια καυστική. Ο Θεόφραστος αναφέρει πως η ελιά, η μυρτιά και η ροδιά απαιτούσαν την πιο καυστική κοπριά και το περισσότερο νερό. Η καλύτερη κοπριά θεωρούνταν του ανθρώπου, δεύτερη των χοίρων και έπειτα των αιγοπροβάτων, των βοδιών και των υποζυγίων. Επειδή η κοπριά έκαιγε τα σπαρτά, πιθανόν στην περίπτωση αυτή να χρησιμοποιούνταν φυτική κοπριά και στις δεντροκαλλιέργειες να χρησιμοποιούνταν ζωική.

ΜΟΝΟΘΕΪΣΜΟΣ, ΕΝΑ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΑ


ΜΟΝΟΘΕΪΣΜΟΣ, ΕΝΑ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΑ

Η επιστήμη της Iστορίας παρουσιάζει, εν αντιθέσει με τις άλλες θεωρητικές επιστήμες, το παράδοξο ότι ελάχιστοι είναι αυτοί που μένουν ευχαριστημένοι από τα πορίσματά της και ακόμη λιγότεροι την εμπιστεύονται πλήρως. Και βεβαίως δεν αναφέρομαι στους ίδιους τους επιστήμονες, αλλά, κυρίως, στον λεγόμενο «μέσο άνθρωπο» που είναι παθητικός αποδέκτης των αποκαλύψεων και συμπερασμάτων των ιστορικών και άλλων επιστημόνων που βοηθούν στο να ανασυρθεί από την λήθη η αλήθεια, αντικειμενική ή υποκειμενική. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης στον επιστημονικό αυτόν κλάδο, μπορεί να οφείλεται και στο γεγονός πως από τις έρευνες συνήθως προκύπτουν διαφορετικά συμπεράσματα, ακόμη και αλληλοαναιρούμενα, πως δεν έχουμε να κάνουμε με μία μεταβλητή χ η οποία θα καθορίσει και την τελική μας τιμή ( το συμπέρασμα ), αλλά με πλήθος μεταβλητών, απειρία μεταβλητών θα έλεγα , των οποίων το ελεγχόμενο πλήθος είναι αντιστρόφως ανάλογο με τον βαθμό της λήθης. Και φυσικά δεν λέω βαθμό αλήθειας, γιατί η αλήθεια δεν μπορεί να βρίσκεται σε ποσοστά, είναι απόλυτο μέγεθος και μάλιστα είχε διεξοδικά αναλυθεί, ορισθεί και διατυπωθεί από τους Έλληνες φιλοσόφους. Τα παραπάνω, εκτός από την εμπειρία μας, καθώς λίγο πολύ όλοι μας έχουμε συμμετάσχει σε συζήτηση όπου κάποιος αρνείται την ιστορικότητα κάποιου «γεγονότος» ή κάποιων πλευρών του, έρχεται να τα αποδείξει το σύνολο του (δυτικού) κόσμου, με μια φράση συνδεδεμένη άμεσα με την ανιστορικότητα της υποκειμενικής Ιστορίας: «Η Ιστορία γράφεται από τους νικητές». Έτσι αποφάνθηκαν οι λαοί, νικητές και ηττημένοι, και βέβαια η Ιστορία γράφεται κατά κανόνα και μεταδίδεται από τους νικητές, και μένουν μόνον ελάχιστοι από τους ηττημένους να διατηρούν την ψυχική δύναμη να διηγούνται τις ξεχασμένες ή αποσιωπούμενες δικές τους «αλήθειες». Και αν κάποτε μεταξύ δύο αντιθέτων απόψεων λέγαμε πως η αλήθεια κρύβεται κάπου στην μέση, επιχειρώντας έτσι, μάλλον αφελώς, να εφαρμόσουμε την «χρυσή τομή», όλοι γνωρίζουμε τώρα ότι όλο και κάτι ξεφεύγει από τον έλεγχο των νικητών, ουδέν κρυπτό από τον Ήλιο άλλωστε, και οι περισσότεροι άνθρωποι πια –μαζί τους και εγώ– θεωρούμε πως η αλήθεια είναι με πολύ πονηρό τρόπο κρυμμένη –και θα χρησιμοποιήσω άλλη μια γνωστή μας φράση- στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.
Μια άλλη πλευρά των θεμάτων που σχετίζονται με την επιστήμη είναι η στράτευση. Και όταν λέμε «στράτευση», εννοούμε την επιλογή κάποιων επιστημόνων ή πανεπιστημιακών γενικότερα να οδηγούν τις μελέτες τους προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις, οι οποίες αποσκοπούν στο να ισχυροποιήσουν την θέση κάποιων εντολοδοτών, αυτών που βρίσκονται πίσω από της έρευνες και στην πραγματικότητα καθορίζουν τι θα ερευνηθεί και ποιες αλήθειες ή, κυρίως, διαστρεβλώσεις, θα φανερωθούν στο πλατύ κοινό. Λαμβάνοντας τα ανωτέρω υπόψη, δικαιολογημένα, ως απλοί πολίτες μη ειδικοί να κρίνουμε σε όλη της την έκταση την «τροφή» που μας δίνουν, συχνά απογοητευόμαστε και μένουμε μετέωροι να μην μπορούμε να δεχθούμε κάποια έρευνα ή μελέτη, αφού έχει χαθεί η εμπιστοσύνη για αυτούς που κατέχουν τα σκήπτρα της γνώσης.

Πολλές φορές βέβαια, και δικαιολογημένα, άνθρωποι με ελαττώματα είναι και αυτοί, οι ερευνητές, και είναι λογικό να παρασύρονται από τις δικές τους προσωπικές επιθυμίες, ενώ θεωρώ επίσης ότι στην πορεία ξεχνάνε κιόλας την αλήθεια και προσπαθούν με το ζόρι να ανασύρουν από την λήθη κάτι το οποίο ποτέ δεν υπήρξε. Κάπως έτσι ξεκίνησε και η λεγόμενη «Βιβλική Αρχαιολογία» ή «Αρχαιολογία της Παλαιστίνης». Από την επιθυμία ενός ανθρώπου, του Αμερικανού Albright, υιού ενός χριστιανού ιερέα, ο οποίος θέλησε να αποδείξει την ιστορικότητα των λεγομένων της Ιουδαϊκής «Βίβλου», σε αντιδιαστολή με τις εργασίες της Γερμανικής Σχολής του Βιβλικού Κριτικισμού, η οποία υποστήριζε πως τα αφηγούμενα στην «Βίβλο» δεν είναι παρά ιερατικά κατασκευάσματα της εποχής της «βαβυλωνιακής εξορίας».

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Απαγορεύονται οι απαγορεύσεις.

European television icon.Image via Wikipedia
Σε καμία περίπτωση οι ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές δεν νομιμοποιούνται να απαγορεύουν a priori τη μετάδοση προγραμματισμένων τηλεοπτικών εκπομπών, αποφάσισε, χθες, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκδικάζοντας την προσφυγή του Ραδιοτηλεοπτικού Δικτύου RTBF κατά του Βελγίου, στην οποία υποστηριζόταν ότι κακώς οι δικαστικές αρχές της χώρας απαγόρευσαν τη μετάδοση προγραμματισμένης τηλεοπτικής εκπομπής για τους ιατρικούς κινδύνους και τα δικαιώματα των ασθενών.
Με την απόφασή του το Δικαστήριο καταδίκασε το Βέλγιο για παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και το υποχρέωσε να καταβάλει στην προσφεύγουσα τηλεοπτική εταιρεία 42.014,40 ευρώ για δικαστικές δαπάνες και έξοδα.
Στο σκεπτικό της απόφασής του σημείωσε ιδιαίτερα ότι «χωρίς ακριβή και ειδική ρύθμιση των προληπτικών περιορισμών στην ελευθερία της έκφρασης, πολλά άτομα που φοβούνται τις επιθέσεις εναντίον τους σε τηλεοπτικά προγράμματα, θα μπορούσαν να απευθύνονται στον δικαστή ζητώντας την εκ των προτέρων ματαίωση της προβολής αυτών των προγραμμάτων».
Η υπόθεση αφορούσε την περίπτωση κατά την οποία το δημόσιο γαλλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο του Βελγίου RTBF επρόκειτο, στο πλαίσιο μηνιαίας έρευνας υπό τον τίτλο «Στο όνομα του Νόμου», να προβάλει στις 24 Οκτωβρίου 2001 μία εκπομπή στην οποία περιλαμβάνονταν καταγγελίες ασθενών κατά του νευροχειρουργού D.Β. και θα παρουσιαζόταν υλικό, για τους ιατρικούς κινδύνους και τα δικαιώματα των ασθενών.
Παρά το γεγονός ότι ο νευροχειρουργός είχε απαντήσει, παρουσία των δικηγόρων του, στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων της εκπομπής, προσέφυγε στη Βελγική Δικαιοσύνη ζητώντας την απαγόρευση μετάδοσης αυτής της εκπομπής.

Ακολούθησε δικαστική εντολή για την προσωρινή απαγόρευση της εν λόγω τηλεοπτικής εκμπομπής, με αποτέλεσμα την προγραμματισμένη ώρα που επρόκειτο να προβληθεί η επίμαχη εκπομπή να διεξαχθεί μία συζήτηση, μεταξύ του δημοσιογράφου και του παραγωγού της εκπομπής, σχετική με την απαγόρευση της μετάδοσης.
Εξαντλώντας όλα τα ένδικα μέσα στο Βέλγιο και μη βρίσκοντας ικανοποίηση, η εταιρεία RTBF προσέφυγε, στις 30 Νοεμβρίου 2006, στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Enhanced by Zemanta

Διαβάζοντας Ελληνικά στο Παρίσι.


ΕΙΚΟΣΙ ΟΧΤΩ ΧΡΟΝΙΑ πέρασαν από την εποχή που ο Γιάννης Μαυροειδάκος -εγκατεστημένος από το 1967 στο Παρίσι για να σπουδάσει κινηματογράφο- άνοιγε στην καρδιά του Μονπαρνάς το βιβλιοπωλείο «Δεσμός», στήνοντας γέφυρες ανάμεσα στην ελληνική λογοτεχνία και το γαλλικό κοινό.
Εκείνα τα «επικά χρόνια», όσοι συμπατριώτες μας είχαν μείνει στην πόλη και μετά το τέλος της δικτατορίας, βρήκαν στο «Δεσμό» ένα καινούριο, παρεΐστικο στέκι. Ενώ κάμποσοι φιλέλληνες και Ελληνες δεύτερης ή τρίτης γενιάς εντοπίζουν έκτοτε στα ράφια του δεκάδες ελληνικά έργα μεταφρασμένα στα γαλλικά πλάι στις πρωτότυπες εκδόσεις τους.
Αν η ιστορία του «Δεσμού» βρισκόταν καταχωρισμένη στο Διαδίκτυο, από τις σελίδες της θ' αναδύονταν οι μορφές του Κώστα Αξελού, του Ροβήρου Μανθούλη, του Ανδρέα Κέδρου ή του Αρη Φακίνου, στιγμιότυπα από πολιτιστικές εκδηλώσεις παρουσία των Χειμωνά, Αλεξάκη, Ζατέλλη, Σκαμπαρδώνη ή Μουρσελά, καθώς και όλα τ' αφιερώματα του δίγλωσσου τριμηνιαίου περιοδικού «Desmos-Le lien» που εκδίδεται από το 1999, με υπογραφές όπως των Ζακλίν ντε Ρομιγί, Ζαν-Πιέρ Βερνάν, Ολιβιέ Ρολέν, Κλοντ Μοσέ, Μισέλ Γκροντάν.
«Χωρίς ηλεκτρονική ανάπτυξη δεν μπορεί να προχωρήσει ο "Δεσμός"», ομολογεί ο δημιουργός του, ευελπιστώντας ότι με τη στήριξη του ΥΠΠΟ και ιδιωτών χορηγών, η «Μνημειοθήκη» που οραματίζεται δεν θ' αργήσει να υλοποιηθεί. Εν τω μεταξύ, η εκδοτική δραστηριότητα του βιβλιοπωλείου, έστω και με πιο αργούς ρυθμούς, έστω και με τιράζ των 200-300 αντιτύπων, συνεχίζεται. Από το '96 κι έπειτα, ο Γ. Μαυροειδάκος έχει τυπώσει στα γαλλικά ποίηση των Χριστιανόπουλου, Δημουλά, Αγγελάκη-Ρουκ, Γκανά, Φωστιέρη, Λιοντάκη, Πρατικάκη, Πατρίκιου, Καρούζου και Τζένης Μαστοράκη μεταξύ άλλων, καθώς και την «Αμοργό» του Γκάτσου σε μετάφραση Ζακ Λακαριέρ.
«Ακόμα και στη Γαλλία, η ποίηση βρίσκεται στο περιθώριο» λέει ο ίδιος. «Η ελληνική ποίηση, όμως, εξακολουθεί να χαίρει εκτίμησης». Απ' τη μεριά του, πέρα από το νέο τεύχος του περιοδικού, το αφιερωμένο στον Οδυσσέα Ελύτη, έχει στα σκαριά δυό ποιητικές συλλογές των Νικηφόρου Βρεττάκου και Τάσου Λειβαδίτη αντίστοιχα. Και επιπλέον, φρόντισε ώστε να διακινούνται και εδώ δύο πρόσφατοι τίτλοι του καταλόγου του «Δεσμού»: η συλλογή δοκιμίων «Η αρχαία Ελλάδα: Η μνήμη οδηγός και μέλλον» με πρόλογο του Ζαν-Πιέρ Βερνάν και τα σύντομα πεζά, με τίτλο «Ρόκο-Ρόκο» του Τόνι ντε Μπαλκανό, κατά κόσμον Λευτέρη Βρυωνάκη.
Δεινός αφηγητής και χιουμορίστας, επιστήθιος φίλος του Μαυροειδάκου, αλλά και της Εντίθ Πιαφ και του Ζορζ Μουστακί, ο Βρυωνάκης γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα (1930-2010) αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της μποέμικης ζωής του στο Μονπαρνάς και στη Ζυρίχη, πότε ως ψάλτης στην εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, πότε ως μικροπωλητής ρούχων σε υπαίθριες αγορές, πότε ως τραγουδιστής σε ταβέρνες, πότε ως ηθοποιός μικρών ρόλων στο δημοτικό θέατρο της ελβετικής πρωτεύουσας. Κι όπως ο Μαυροειδάκος τον πρόετρεψε να καταγράψει τις βιωμένες εμπειρίες του, έτσι τώρα, εμπιστευόμενος μια ομάδα νέων κινηματογραφιστών, δρομολογεί και την τηλεοπτική τους μεταφορά.

Enhanced by Zemanta

Βότανα της Ελλάδας


Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ξηρικά υγρά ή ποτιστικά μέτριας γονιμότητας. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 50-60 επί 70-80 εκ. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα του συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
*ΤΕΥΚΡΙΟ ή αμάραντο ή στομαχοβότανο: Πολυετές φυτό, ύψους 10-30 εκ., με άνθη άσπρα. Αυτοφύεται σε άγονα ή πετρώδη μέρη σε όλη την Ελλάδα.  Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα του συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΤΙΛΙΟ ή φλαμουριά ή σφεντάμι: Είναι φυλλοβόλο δέντρο, ύψους 15-25 μ., με άνθη κιτρινόασπρα. Αυτοφύεται σε δάση κοντά σε υγρά μέρη, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές και πεδινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας-πλούσια, ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο αμέσως μετά τη συλλογή του, με παραφυάδες και με φυτά που αναπτύσσονται κάτω από μεγάλα δέντρα. Η φύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 6-8 μ. Ανθίζει τους μήνες Ιούνιο-Ιούλιο. Τα άνθη μαζί ή χωρίς τα παράνθια φύλλα συλλέγονται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ: Φυλλοβόλος θάμνος, ύψους 1-2 μ., με άνθη ρόδινα. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια μέσης σύστασης-πλούσια, ποτιστικά, στραγγερά. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις περίπου 1,20 επί 2 μ. Ανθίζει Απρίλιο με Μάιο. Τα τριαντάφυλλα συλλέγονται λίγο πριν ανοίξουν τις πρωινές ώρες. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΤΣΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ: Πολυετής πόα, με άνθη έντονα κίτρινα. Αυτοφύεται σε βραχώδη μέρη και σε υψόμετρο πάνω από 1000 μ. Ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, πετρώδη, μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 50-60 εκ. Ανθίζει τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
*ΥΠΕΡΙΚΟ ή βάλσαμο: Πολυετής πόα, ύψους 30-40 εκ. και άνθη κιτρινόχρυσα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπορ που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό φαρμακευτικό.
ΥΣΣΩΠΟΣ: Πολυετές φυτό, ύψους 40-60 εκ. και άνθη μπλε, ιώδη ή ροζ. Δεν αυτοφύεται στη χώρα μας αλλά καλλιεργείται μόνο για πειραματικούς σκοπούς και σε γλάστρες. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, μέτριας γονιμότητας-πλούσια, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-80 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό φαρμακευτικό, αρωματικό, αρτυματικό και μελισσοτροφικό.
ΦΙΛΑΔΕΛΦΟΣ: Φυλλοβόλος θάμνος, ύψους 1-3 μ. και άνθη άσπρα ή ασπροκίτρινα. Καλλιεργείται σε κήπους και σε πάρκα σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέσης γονιμότητας, ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 1,5 επί 2 μ. Ανθίζει Μάιο με Ιούνιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν. Είναι φυτό αρωματικό και καλλωπιστικό.
*ΧΑΜΟΛΕΥΚΑ: Φυτό με ρίζωμα πολυετές, ύψους 10-20 εκ. και άνθη μικρά κίτρινα σαν μαργαρίτες. Φυτρώνει σχεδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα σε τοποθεσίες ορεινές. Προτιμάει τα υγρά αλλά και ηλιόλουστα μέρη. Ανθίζει νωρίς την άνοιξη. Μαζεύουμε τα άνθη του στο τέλος του χειμώνα ή τα φύλλα αργότερα. Είναι φυτό φαρμακευτικό.
ΧΑΜΟΜΗΛΙΜονοετές φυτό, ύψους 10-35 εκ. και άνθη ασπροκίτρινα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε περιοχές με ήπιο κλίμα και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι στα πεταχτά ή σε γραμμές που απέχουν 40-50 εκ. Ανθίζει από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν καλά. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.

*ΧΡΥΣΟΧΟΡΤΟΠολυετής πόα χωρίς βλαστό και άνθη. Έχει φύλλα στενόμακρα και ύψος 10-15 εκ. Αυτοφύεται σε βράχους και ερείπια κτισμάτων σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πετρώδεις ή βραχώδεις τοποθεσίες από τα χαμηλά μέχρι τα υποαλπικά υψόμετρα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρια που στην αυτοφυή κατάσταση διασκορπίζονται μόνα τους και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Είναι φυτό φαρμακευτικό.

Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Ιδεών εξέγερση.


Η λογοτεχνία της Μέσης Ανατολής, όπως πριν από λίγα χρόνια οι συγγραφείς της Βαλκανικής χερσονήσου, συγκέντρωσε ξαφνικά τα φώτα της δημοσιότητας.
Η Σύρα Σάλουα Αλ ΝαΐμιΗ Σύρα Σάλουα Αλ ΝαΐμιΒέβαια, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για μία και ενιαία λογοτεχνία, αλλά για ένα μωσαϊκό αραβόφωνων, γαλλόφωνων, χριστιανών και μουσουλμάνων συγγραφέων.
Στην περίπτωση των Βαλκανίων, γινόταν η επανεκκίνηση του διαλόγου για μια μεγάλη λογοτεχνία, την οποία εκπροσωπούσαν ο Αντριτς, ο Πάβιτς, ο Κις, ο Ιστράτι, ο Ελιάντε, ο Νεσίν, ο Χικμέτ. Ανήκαν όλοι στον ίδιο γεωπολιτικό αστερισμό, καθώς έβγαιναν από τα τελευταία νερά και απόνερα της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Εμιγκρέδες και μη
Τώρα, η νέα εποχή της Μέσης Ανατολής αναδύεται από τον ζόφο των απολυταρχικών καθεστώτων και εκφράζεται από εμιγκρέδες και μη συγγραφείς. Στον ίδιο φλεγόμενο κύκλο ανήκουν ένας γαλλόφωνος χριστιανός Λιβανέζος συγγραφέας και ένας αραβόφωνος μουσουλμάνος Αιγύπτιος. Σ' αυτό το σημερινό ιστορικό περιβάλλον ζουμάρει η φετινή, 8η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης (5 Μαΐου) με τη διοργάνωση του φεστιβάλ «Μέση Ανατολή - όταν οι ιδέες εξεγείρονται...».
Εχει προσκληθεί η αφρόκρεμα ενός λογοτεχνικού κόσμου οικείου και, κατά παράδοξο τρόπο, ανοίκειου στη Δύση:
- Πακιστάν: Ο και πολίτης του Ηνωμένου Βασιλείου Ταρίκ Αλί. Είδε τον δυτικό κόσμο μέσα από τα μάτια των Αράβων και των μουσουλμάνων, χωρίς ποτέ να αρνηθεί το αριστερό παρελθόν του.
- Ισραήλ: Ο Νταβίντ Γκρόσμαν έζησε στο πετσί του την αντιπαλότητα με τους Παλαιστινίους, χάνοντας το ίδιο το παιδί του. Ακτιβιστής, έχει κάνει έκκληση για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης στο χρόνιο πρόβλημα του Μεσανατολικού.
- Αίγυπτος: Ο Γκαμάλ Ελ Γκιτάνι, μαθητής του Ναγκίμπ Μαχφούζ, οδήγησε τη λογοτεχνία του στις πηγές της αιγυπτιακής ιστορίας. Σκοπός του, να αυτοπροσδιοριστεί ως Αιγύπτιος, επηρεασμένος από τον ισλαμικό μυστικισμό των σούφι. Ο Μπάχα Ταχέρ, αυτοεξόριστος από το 1975, εξαιτίας της λογοκρισίας, έχει τιμηθεί με το Διεθνές Βραβείο Αραβικού Μυθιστορήματος.
- Συρία: Η Σάλουα Αλ Ναΐμι γράφει ποιήματα και πεζά, συντονισμένη με τα αιτήματα της γυναικείας χειραφέτησης. Ο Σούμπχι Χαντίντι υπογράφει ως κριτικός λογοτεχνίας και πολιτικός αναλυτής για ζητήματα της Μέσης Ανατολής.
- Λίβανος: Η Χόντα Μπαρακάτ ζει στο Παρίσι από το 1989 και έχει αποσπάσει το Βραβείο Ναγκίμπ Μαχφούζ.
- Τυνησία: Η Σοφί Μπεσίς, ιστορικός και δημοσιογράφος, είναι ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων της Γαλλίας και γενική γραμματέας στη Διεθνή Ομοσπονδία Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
- Αλγερία: Ο Μαλέκ Σεμπέλ, ανθρωπολόγος και φιλόσοφος, μιλάει στα βιβλία του για το «Ισλάμ του Διαφωτισμού». Ο Μπουαλέμ Σανσάλ, πρώην γενικός διευθυντής του υπουργείου Βιομηχανίας, απομακρύνθηκε από τη θέση του, το 2003, λόγω πολιτικών φρονημάτων.
- Τουρκία: Ο Τουνά Κιρεμιτσί ανήκει στη νέα γενιά ευπώλητων συγγραφέων, που συνομιλούν με την ποπ κουλτούρα.
- Αιθιοπία: Ο Γιοάνες Γκεμπρεγκεόργκις μεταφράζει βιβλία στις αιθιοπικές διαλέκτους και μετακινούμενος πάνω σ' ένα γαϊδούρι (!), έχει καταφέρει να δημιουργήσει σαράντα πέντε σχολικές, τρεις δημόσιες και επτά κινητές βιβλιοθήκες. Λόγω της αντιδικτατορικής του δράσης ζήτησε άσυλο, το 1982, στις ΗΠΑ.
Διάλογος
Οι εμφανίσεις των συγγραφέων θα υποστηριχθούν από συζητήσεις, παρουσιάσεις, ομιλίες, στρογγυλές τράπεζες. Στο τραπέζι του διαλόγου θα «πέσουν» θέματα και ζητήματα λογοτεχνίας, πολιτικής, ελευθερίας, πολέμου και ειρήνης. Ορισμένοι χαρακτηριστικοί τίτλοι: «Οι συγγραφείς της Ειρήνης», «Η Τυνησία και το ντόμινο των εξελίξεων στον αραβικό κόσμο», «Οι γυναίκες της Μέσης Ανατολής και η ελευθερία». Ακόμη, έχει ετοιμαστεί αφιέρωμα στον Αιγύπτιο νομπελίστα Ναγκίμπ Μαχφούζ, με συντονίστρια τη μεταφράστριά του στα ελληνικά, Πέρσα Κουμούτση.
Η έκθεση διοργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, το υπουργείο Τουρισμού και Πολιτισμού, τη Helexpo, την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βιβλίου. Το Φεστιβάλ Μέσης Ανατολής πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Θεσσαλονίκη, σταυροδρόμι πολιτισμών» του ΥΠΠΟΤ, το οποίο για το 2011 είναι αφιερωμένο στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Το όλον έργο είναι ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονία - Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. *

Προέλευση της λέξης Δαίμων


Η λέξη Δαίμων : Το “λάφυρο” των νικητών
Δαίμων: πώς η ιερότερη λέξη των αρχαίων έγινε συνώνυμο του διαβόλου
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
Η νοηματική μετάλλαξη της λέξης δαίμων θυμίζει κάτι από τα λάφυρα των νικητών. Θυμίζει τους αρχαίους αριστοκράτες που κατέληξαν στις γαλέρες των νικητών Ρωμαίων. Θυμίζει, θυμίζει… αναρίθμητες περιπτώσεις που επιβεβαιώνουν ότι ο νικητής ποτέ δε σέβεται «τα ιερά και τα όσια» των ηττημένων.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Στην αρχαιότητα η λέξη Δαίμων (αρσ. και θηλ.)ήταν, ίσως, η πιο ευσεβής λέξη. Παράγεται από το ρ. δαίω (: μοιράζω στον καθένα την τύχη του). Αν και συνυπήρχε με τη λέξη Θεός, εντούτοις, ο δαίμων αναφερόταν στην απρόσωπη και απροσδιόριστη δύναμη, ενώ ο θεός στην ανθρωπόμορφη θεϊκή οντότητα. Η έννοια του δαίμονος ισοδυναμούσε με την Μοίρα, την Ειμαρμένη
Επίσης, στη λ. Δαίμονα απέδιδαν την έννοια του φύλακα αγγέλου «κατά φύλακα δαίμονα». Απ' εδώ και η λέξη ευδαιμονία (: ευτυχία, προσδιόριζε τον έχοντα την εύνοια του Δαίμονος)
Όμως, στου χρόνου τα γυρίσματα καθιερώνεται η νέα θρησκεία: ο Χριστιανισμός. Η λέξη που δήλωνε τον αγνό θεό των Αρχαίων έπρεπε να αποκτήσει αρνητική σημασία και από συνώνυμο του Θεού γίνεται συνώνυμο του Διαβόλου. Ο καλός άγγελος γίνεται κακό δαιμόνιο. Οι δαίμονες, πλέον, είναι τα κακά πνεύματα,( … ουαί τοις ηττημένοις… ) ο άγγελος του κακού, ο έκπτωτος άγγελος που έχει ως αρχηγό του τον σατανά (< satana στα εβραϊκά: ο αντίπαλος). Έτσι, δημιουργήθηκαν οι λέξεις: δαιμόνιος, δαιμονισμένος, δαιμονόπληκτος, δαιμονιστής, δαιμονολατρία, πανδαιμόνιο κ. α. Μ΄ αυτή τη σημασία μεταφέρθηκε και στην Εσπερία (Ιταλ: demoniaco, demonomania, pandemonio. Γαλλ.: demon. Αγγλ.:daemon, daimon. Γερμ: Damon)
Φαίνεται ότι η λέξη δε στέριωσε ούτε και στην ελληνική πόλη Ευδαίμων, στην Ερυθρά θάλασσα, 1ο αιων. π.Χ. Οι Ρωμαίοι θα την μετονομάσουν/μεταφράσουν σε “Arabia Felix”. Σήμερα, είναι το λιμάνι Aden (Υεμένη).
Οι τελευταίες «εστίες αντίστασης» καταγράφονται στη λέξη: ευδαιμονία, όπου ο δαίμων μεταφέρεται με την έννοια του θεού. Έτσι, για να θυμίζει ότι εκεί που τώρα φτύνουμε εμείς (π.χ. “φτου σου δαιμονισμένε”), κάποιοι είχαν εναποθέσει τη σωτηρία της ψυχής τους.
Τι τραβάνε και αυτές οι λέξεις…
Παραπομπές
α) Ηράκλειτος “ήθος ανθρώπω δαίμων” (: Δαίμων/θεός για τον άνθρωπο δεν είναι παρά ο χαρακτήρας του), β) Δημόκριτος (είναι υπόθεση της ψυχής η ευδαιμονία και η κακοδαιμονία),γ) Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια (η ευδαιμονία είναι κάποια ενέργεια με τους κανόνες της τέλειας αρετής), δ) Λυσίας, επιτάφιος, 78, «ο δαίμων ο την ημητέραν μοίραν ειληχώς απαραίτητος», ε) Ξενοφών, απομνημονεύματα, Α,1, «ως φαίη ο Σωκράτης το δαιμόνιον εαυτω σημαίνειν»24grammata.com

Φυτά και βότανα 3.


ΣΙΝΑΠΙ: Μονοετές φυτό, ύψους 40-100 εκ. και άνθη κίτρινα. Ευδοκιμεί σε πεδινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι το Νοέμβριο-Φεβρουάριο σε γραμμές που απέχουν 50-60 εκ. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Τα σπέρματα, από τα οποία παρασκευάζεται η μουστάρδα, συλλέγονται όταν ξηραθούν καλά και πάρουν το κίτρινο χρώμα. Είναι φυτό εδώδιμο, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.

ΣΚΟΡΔΟ: Το ύψος του φτάνει τα 60 εκ. Τα άνθη του έχουν χρώμα άσπρο ή μοβ. Φυτρώνει σχεδόν σε όλα τα μέρη του κόσμου. Αγαπάει τα σχετικά ξερά και ηλιόλουστα σημεία και τα καλά αλλά όχι υπερβολικά καλλιεργημένα εδάφη. Πολλαπλασιάζεται με βολβούς. Φυτεύουμε τις σκελίδες με την κορυφή προς τα πάνω και σε βάθος 5 εκ. Πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 20-25 εκ. η μια από την άλλη, με 30 εκ. ανάμεσα στις σειρές. Πρέπει να φυτεύεται προς το τέλος του φθινοπώρου, ώστε να είναι έτοιμη η σοδειά στις αρχές του επόμενου χρόνου. Μπορεί να φυτευτεί και την άνοιξη για μια  σοδειά πιο αργά μέσα στο χρόνο. Μπορούμε να το φυτέψουμε μόνο του, αλλά είναι καλύτερα να το φυτέψουμε μαζί με άλλα φυτά. Καθώς το φυτό ωριμάζει, το κοτσάνι, τα φύλλα και οι ρίζες εξασθενούν και τότε είναι έτοιμο να κοπεί. Αυτό πρέπει να γίνεται όταν ο καιρός είναι καλός. Το σκόρδο έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες.
ΣΠΑΡΤΟ: Μεγάλος θάμνος, ύψους 2-5 μ., με άνθη κίτρινα. Αυτοφύεται σε δασώδη μέρη, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ενώ καλλιεργείται ως καλλωπιστικό στους κήπους και στα πρανή των δρόμων. Ευδοκιμεί σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας και σε χωράφια ασβεστούχα, φτωχά-πλούσια, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 1-1,20 επί 1,20-1,50 μ. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα άνθη του συλλέγονται τις πρωινές ώρες. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, μελισσοτροφικό και κλωστικό.
*ΣΠΛΩΝΟΣ ή φλώμος: Φυτό μεγάλο, πολυετές ή διετές, ύψους 1-2 μ. και άνθη μεγάλα κίτρινα. Ολόκληρο το φυτό μαζεύεται την άνοιξη, λίγο πριν ανθίσει, ενώ τα άνθη μόνο την άνοιξη ή το καλοκαίρι. Έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
*ΣΤΑΥΡΑΓΚΑΘΟ ή αχινάγκαθο: Φυτό πολυετές. Φυτρώνει σε μέρη πεδινά, χέρσα χωράφια και λόφους στη νότια Ελλάδα. Το μαζεύουμε την άνοιξη, όταν βγάζει το βλαστό του. Έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
ΣΥΡΙΓΓΑ ή πασχαλιά: Θάμνος ή δέντρο φυλλοβόλο, ύψους 1-6 μ., με άνθη μπλε, ιώδη ή άσπρα. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό σε κήπους και πάρκα σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές, αλλά και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια κυρίως ποτιστικά, μέτριας γονιμότητας-πλούσια. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 2 επί 3 μ. Ανθίζει τους μήνες Απρίλιο, Μάιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, μελισσοτροφικό και καλλωπιστικό.
ΤΑΝΑΚΗΤΟ ή αθανασία: Πολυετής πόα, ύψους 60-120 εκ., με άνθη κίτρινα.

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Βότανα της Ελλάδας


ΟΙΝΟΘΗΡΑ: Διετής πόα, ύψους 0,60-1,20 μ. και άνθη κίτρινα. Αυτοφύεται σε αμμώδεις και πετρώδεις τοποθεσίες σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση και η ρίζα το φθινόπωρο. Είναι φυτό φαρμακευτικό, καλλωπιστικό και μελισσοτροφικό.
   *ΟΝΩΝΙΔΑ: Μικρός θάμνος, ύψους 25-60 εκ. και άνθη ροδίζοντα. Αυτοφύεται σε βοσκότοπους και χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια φτωχά και ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 50-60 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση, ενώ οι ρίζες την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Είναι φυτό φαρμακευτικό και ζιζάνιο.
  *ΠΕΝΤΑΝΕΥΡΟ: Πολυετές φυτό, ύψους 10-15 εκ. και άνθη μικρά σταχτιά. Αυτοφύεται σε χέρσα ή καλλιεργημένα υγρά μέρη και λιβάδια σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται από Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα φύλλα συλλέγονται στη διάρκεια της άνθησης. Είναι φυτό φαρμακευτικό, καλλωπιστικό και δηλητηριώδες.
ΠΥΡΑΚΑΝΘΟΣ: Θάμνος ύψους 2-4 μ. με άνθη λευκά και καρπούς κόκκινους. Ανθίζει Απρίλιο-Μάιο και καρποφορεί το χειμώνα. Φυτεύεται σε απόσταση 1,50-2,50 μ. και για φράχτες 1-1,50 μ. Είναι φυτό καλλωπιστικό.
ΡΑΔΙΚΙ: Πολυετής πόα, ύψους 80-100 εκ και άνθη κυανά. Αυτοφύεται σε χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο ή απευθείας στο χωράφι και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα φύλλα συλλέγονται σε όλη τη βλαστική περίοδο και οι ρίζες το φθινόπωρο. Είναι φυτό εδώδιμο, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΡΙΓΑΝΗ: Πολυετής πόα, με ύψος 30-80 εκ. και άνθη άσπρα. Αυτοφύεται σε θαμνώδη και χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα και καλλιεργείται σε μικρή έκταση. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, φτωχά-πλούσια, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, αρτυματικό και μελισσοτροφικό.
*ΣΑΜΠΟΥΚΟΣ ή φροξυλάνθη: Φυλλοβόλος θάμνος με μικρά λευκά άνθη. Υπάρχει αυτοφυής και καλλιεργημένος σχεδόν παντού, ιδιαίτερα στα ορεινά χωριά του νότου και στα πεδινά του βορρά. Τα φύλλα μαζεύονται όλο το καλοκαίρι, ενώ τα άνθη στις αρχές του καλοκαιριού. Είναι φαρμακευτικό φυτό.
ΣΑΛΒΙΑ ή φασκομηλιά ή αλισφακιά: Υπάρχουν διάφορα είδη: η ερυδρανθής, η λιβαδική, η μηλοφόρος, η τρίλοβη και η φαρμακευτική. Στις δύο πρώτες περιπτώσεις πρόκειται για πολυετή πόα, ενώ στις τρεις τελευταίες για μικρό αειθαλή θάμνο. Ανάλογα με το είδος, έχει ύψος από 30 μέχρι 100 εκ. Τα άνθη πάλι, ανάλογα με το είδος, μπορεί να είναι ασπροκόκκινα, κυανοϊώδη, κοκκινοϊώδη ή ιώδη. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται στο σπορείο ή απευθείας στο χωράφι, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η σπορά και η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 50-60 επί 60-80 εκ. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΣΕΛΙΝΟ: Διετής πόα, ύψους 30-80 εκ. και άνθη μικρά άσπρα. Αυτοφύεται σε έλη και αλμυρά εδάφη σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, ενώ καλλιεργείται σχεδόν παντού. Ευδοκιμεί σε πεδινές περιοχές και σε χωράφια μέτρια-πλούσια, ποτιστικά, στραγγερά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο ή απευθείας στο χωράφι. Η σπορά ή η μεταφύτευση γίνεται την άνοιξη ή το φθινόπωρο σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Ως εδώδιμο συλλέγεται το υπέργειο τμήμα όλο το χρόνο, ενώ τα σπέρματα όταν ωριμάσουν καλά. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, εδώδιμο και μελισσοτροφικό.

Κυριακή 27 Μαρτίου 2011

Ντοκουμέντο για τις τουρκικές θηριωδίες του Αττίλα (vids)

Κρίνεται ως μια από τις πιο μακροσκελείς και αποκαλυπτικές καταθέσεις που δόθηκαν στην Επιτροπή για τον Φάκελο της Κύπρου. Ο λόγος για το έγγραφο του απόστρατου συνταγματάρχη του Ελληνικού Στρατού Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη στο οποίο αποκαλύπτονται οι τούρκικες βίαιες πράξεις του 1974.

Η κατάθεση έγινε κατά την 159η συνεδρία της Επιτροπής και περιλαμβάνει 130 σελίδες, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Φιλελεύθερος" . Ο κ. Σημαιοφορίδης ήταν ο πρώτος υπήκοος της Ελληνικής Δημοκρατίας που προσήλθε και κατάθεσε στην Επιτροπή για τον Φάκελο. Υπηρετούσε στην Κερύνεια, ενώ κατέθεσε ότι έστελνε τακτικά αναφορές στο ΓΕΕΦ, την ΕΛΔΥΚ και την Αθήνα για τις κινήσεις των Τούρκων. Μετά το πραξικόπημα όλες οι αναφορές μιλούσαν για ετοιμασίες του τουρκικού Στρατού και απόβαση στην Κερύνεια, αλλά η Αθήνα δεν λάμβανε κανένα υπόψη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ελληνική Πρεσβεία ακόμα και την ώρα που ξεκίνησαν τα πλοία γεμάτα τανκ και στρατό -ώρα 11:30 μ.μ. της 19ης Ιουλίου 1974- έγραφε στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα: "Από πληροφορίες ημέτερου κλιμακίου ΚΥΠ φαίνεται ότι υπάρχουν αποβατικά σκάφη τουρκικού στόλου έξω από τις ακτές της Κύπρου. Πέντε αποβατικά, δώδεκα ναυτικά μίλια βορείως Αποστόλου Ανδρέα, δώδεκα αποβατικά μεγαλύτερου εκτοπίσματος τριάντα ναυτικά μίλια βορείως της Κερύνειας. ΓΕΕΦ δεν ανησυχεί".
Στο έγγραφο γίνεται και περιγραφή του πρωινού της εισβολής όταν αντίκρισαν μπροστά τους ξαφνικά στις 4:30 τα πολεμικά πλοία, τα ελικόπτερα και τα αεροπλάνα. Οι αρμόδιοι αμφισβητούσαν το ότι είχε αρχίσει η εισβολή, ενώ υπήρχε μια πλήρης αποδιοργάνωση των μονάδων της Εθνικής Φρουράς.
Αναφέρονται επίσης οι σφαγιασμοί Ελληνοκυπρίων στρατιωτών στο χώρο της εισβολής αλλά και στην Κερύνεια, την Κλεπίνη και στο Καζάφανι. Τραγική είναι η περίπτωση έξι Ελληνοκυπρίων, των οποίων, σύμφωνα με τη μαρτυρία, έκοψαν τα κεφάλια και τα έβαλαν σε πασσάλους. Γίνεται και αναφορά σε ονόματα. Αυτή η περίπτωση περιγράφεται για πρώτη φορά, σύμφωνα με τους βουλευτές που άκουσαν τα γεγονότα.
Απόρρητα έγγραφα χιλιάδων σελίδων έχουν συγκεντρωθεί από την Επιτροπή για τον Φάκελο της Κύπρου τα οποία θα μελετηθούν και θα φυλάσσονται στα αρχεία της Βουλής.
Σε ένα από αυτά τα απόρρητα έγγραφα καταγράφεται συνομιλία του δικτάτορα Ιωαννίδη με το ΓΕΕΦ, η οποία έγινε στις 15 Ιουλίου ενώ συνεχιζόταν το πραξικόπημα. Σε αυτή τη συνομιλία ο Ιωαννίδης ζητούσε να γίνει στάχτη το Προεδρικό και να βρουν τον Μακάριο στα ερείπια. Σε άλλο σημείο του εγγράφου γίνεται αναφορά στη θέληση του Ιωαννίδη για "το κεφάλι του Μακάριου".
Καταγράφονται ακόμα πολλές άλλες αναφορές για τις δραστηριότητες των πραξικοπηματιών σε σχέση με την αντίσταση στην Αρχιεπισκοπή, την Πάφο και το αεροδρόμιο Λευκωσίας.
Δείτε το ντοκιμανταίρ του Μιχάλη Κακκογιάννη για την εισβολή του Αττίλα
Attila '74 - A by Olkp

Attila '74 - B by Olkp

Attila '74 - C by Olkp

Attila '74 - D by Olkp
Attila '74 - E by Olkp

LinkWithin

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...

Πέμπτη 31 Μαρτίου 2011

Ελληνική Μουσική 1870-1970


Συλλογή ελληνικών τραγουδιών (1870-1970)

Εισαγωγή
Θα μπορούσε κανείς να ισχυριστεί, χωρίς να υπερβάλλει, πως την περίοδο 1870-1960 το ελληνικό τραγούδι γνώρισε ξεχωριστή άνθιση η οποία στοιχειοθετείται, κυρίως, από την μεγάλη παραγωγή τραγουδιών, την ενασχόληση λόγιων συνθετών και ποιητών με το είδος και την απήχηση που είχε το τραγούδι στο ευρύ κοινό. Αρκετοί, επίσης, ήταν οι τραγουδιστές που διέθεταν παιδεία κλασσικού τραγουδιού προσδίδοντας έτσι ξεχωριστή ποιότητα σε μία ουσιαστικά "ελαφρά" μουσική μορφή (ενδεικτικά, αναφέρω τους Πέτρο Επιτροπάκη, Δημήτριο Ρόδιο και Χρήστο Στρουμπούλη).
Η περίοδος που προαναφέρεται, αν και έχει κοινά χαρακτηριστικά σε όλη της τη διάρκεια, παρουσιάζει κατά περιόδους αρκετές διαφορές κυρίως ως προς τις επιρροές και τη θεματολογία των τραγουδιών. Σύμφωνα με τον Κ. Μυλωνά1 χωρίζεται σε δύο υποπεριόδους: α) 1870-1930 και β) 1930-1960.
Το επτανησιακό τραγούδι και το ιταλικό bel canto θεωρούνται πρόδρομοι του ελληνικού τραγουδιού και επηρέασαν τη δημιουργία και την εξέλιξή του σε σημαντικό βαθμό. Το γεγονός ότι μετά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 τα Επτάνησα ήταν ο κυρίαρχος φορέας δημιουργίας ελληνικής λόγιας μουσικής αναπότρεπτα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι μετέπειτα μουσικές προσπάθειες στην Ελλάδα δανείστηκαν στοιχεία από την επτανησιακή μουσική. Εξάλλου, τα ακούσματα της ιταλικής όπερας ήταν εύλογο να επηρεάσουν την μουσική αισθητική των νεοελλήνων. Τα κύρια είδη τραγουδιών που ευδοκίμησαν κατά την περίοδο 1870-1930 ήταν το λεγόμενο “αθηναϊκό” τραγούδι, η καντάδα, και τα τραγούδια των αθηναϊκών επιθεωρήσεων και των οπερεττών (που για μεγάλο χρονικό διάστημα κυριαρχούσαν στην ελληνική θεατρική σκηνή). Τα μεν πρώτα (“αθηναϊκό” τραγούδι και καντάδα) λειτουργούσαν εξ ορισμού αυτόνομα, τα δε δεύτερα - παρά την αρχική τους σύνδεση με ένα ολοκληρωμένο δραματουργικό έργο - λειτουργούσαν και ως ανεξάρτητα τραγούδια. Μετά το 1930 οι Έλληνες συνθέτες, παλινδρομώντας ανάμεσα στις επιρροές που δέχονταν από την αμερικάνικη και την ευρωπαϊκή μουσική κίνηση και στην ελληνική μουσική κληρονομιά, γράφουν τόσο στους ρυθμούς του ταγκό, της σάμπας και του βαλς όσο και μελωδίες που παραπέμπουν στις αθηναϊκές καντάδες και τα τραγούδια των επιθεωρήσεων.
Πρόσφατα η Μεγάλη Μουσική Βιβλιοθήκη της Ελλάδος “Λίλιαν Βουδούρη” απέκτησε τη συλλογή του κ. Χρήστου Καλαμπάκα που περιλαμβάνει περισσότερα από 5500 ελληνικά τραγούδια. Το μεγαλύτερο τμήμα της συλλογής καλύπτει τη χρονική περίοδο 1870-19602, ενώ υπάρχουν και κάποια τραγούδια που χρονολογούνται μεταξύ 1960 και 1978. Αν, μάλιστα, λάβει κανείς υπ’ όψιν και κάποιες επιμέρους - μικρότερου όγκου - συλλογές ιδιωτών που δωρήθηκαν ή αγοράστηκαν από τη Βιβλιοθήκη αντιλαμβάνεται πως πρόκειται για μία από τις πληρέστερες συλλογές ελληνικών τραγουδιών.3 Θα μπορούσε, λοιπόν, να αποτελέσει μια πολύ σημαντική βάση για την έρευνα αυτού του τμήματος της ελληνικής μουσικής που είναι, ουσιαστικά, ανεξερεύνητο.


Χαρακτηριστικά της συλλογής
Όπως προαναφέρθηκε, η συλλογή ελληνικών τραγουδιών της Βιβλιοθήκης αριθμεί περισσότερους από 5500 τίτλους ελληνικών και αρκετούς ξένων. Η καταγραφή των ελληνικών τραγουδιών έχει ήδη ολοκληρωθεί. Ο κατάλογος δίνει στοιχεία σχετικά με το συνθέτη, τον τίτλο του τραγουδιού, τον τίτλο της επιθεώρησης ή της οπερέττας στην οποία τυχόν περιλαμβανόταν το τραγούδι, το στιχουργό, τον τόπο και το έτος έκδοσης (όπου υπάρχουν) και τον εκδότη. Υπάρχουν, επίσης, κάποιες λεπτομέρειες που αφορούν στο χαράκτη, τον εικονογράφο της παρτιτούρας ή το λιθογραφείο στο οποίο έγινε η εκτύπωση, όπως και στον μεταγραφέα του τραγουδιού (όπου υπάρχει).
Ένα σημαντικό στοιχείο της συλλογής είναι πως καλύπτει ένα αρκετά ευρύ φάσμα του ελληνικού τραγουδιού καθώς περιλαμβάνει και τη λόγια μουσική έκφραση (τραγούδια που δημιούργησαν λόγιοι καλλιτέχνες) αλλά και τη λαϊκότερη έκφραση που απευθυνόταν σε ένα ευρύτερο κοινό το οποίο δε διέθετε απαραίτητα ειδική παιδεία. Έτσι δίπλα στα τραγούδια του Ν. Κόκκινου, του Δ. Λαυράγκα και του Μ. Καλομοίρη υπάρχουν τα τραγούδια του Γ. Μουζάκη, του Κλ. Τριανταφύλλου (Αττίκ) και του Χ. Χαιρόπουλου. Αντίστοιχη ευρύτητα συναντά κανείς και κατά τη φιλολογική έρευνα των τραγουδιών καθώς μέσα από τη συλλογή αντιπαραβάλλει τη λόγια ποίηση (η οποία λειτούργησε κατά κύριο λόγο ανεξάρτητα από την μουσική της επένδυση) των Δ. Σολωμού, Μ. Μαλακάση, Λ. Πορφύρα κ.ά. με εκείνο το είδος ποίησης που δημιουργήθηκε για να αποτελέσει τη βάση κάποιων τραγουδιών που απευθύνονταν στο ευρύτερο κοινό.
Στη συλλογή περιλαμβάνονται, επίσης, κάποια μουσικά περιοδικά στα οποία δημοσιεύονταν τραγούδια της εποχής. Πρέπει, βέβαια, να σημειωθεί ότι οι ελληνικές εκδόσεις αυτού του είδους, παρά το γεγονός ότι έλαβαν ως πρότυπα ανάλογες ευρωπαϊκές εκδόσεις, ήταν πιο συνοπτικές και λιγότερο προσεγμένες από αυτές του εξωτερικού. Από τον αριθμό των περιοδικών και των φύλλων που εκδίδονταν βγαίνει το συμπέρασμα ότι υπήρχε αυξημένη κίνηση σε αυτόν τον τομέα και προφανώς υπήρχε μεγάλη ζήτηση. Ορισμένα από τα περιοδικά αυτού του είδους είναι το μουσικό λεύκωμα "Φαντάζιο", τα περιοδικά "Μόδα και Τέχνη" και "Πάνθεον" (στα οποία υπήρχαν παρτιτούρες τραγουδιών ως ένθετα), η "Μουσική Εφημερίς", η "Μουσική Ανθοδέσμη", η "Ευτέρπη" κ.ά., από τα οποία άλλα είχαν μεγάλη εκδοτική δραστηριότητα και άλλα πιο περιορισμένη. Η συλλογή τραγουδιών της Βιβλιοθήκης περιλαμβάνει έναν αρκετά ικανοποιητικό αριθμό τέτοιων περιοδικών εκδόσεων αλλά δε θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πλήρης. Παρ' όλ' αυτά, σε συνδυασμό με άλλα μουσικά περιοδικά της εποχής που υπάρχουν στη Βιβλιοθήκη, όπως τα "Μουσικά Χρονικά", η "Μουσική" και η "Μουσική Ζωή" (στα οποία δημοσιευόταν μουσική), κανείς σχηματίζει αρκετά σαφή εικόνα της εποχής.
Σημαντικές, εξάλλου, είναι οι μουσικές εκδόσεις της Κωνσταντινούπολης, της Ερμούπολης και της Θεσσαλονίκης που χρονολογούνται γύρω στα τέλη του περασμένου αιώνα καθώς και οι εκδόσεις ελληνικών τραγουδιών από ξένους εκδοτικούς οίκους.
Θεματολογία ελληνικών τραγουδιών
Τα θέματα των τραγουδιών διαφοροποιούνται ελαφρώς κατά χρονικές περιόδους και κατά είδος. Το αθηναϊκό τραγούδι, που βρίσκει την πιο χαρακτηριστική του έκφραση στην καντάδα, φέρει σαφείς επιρροές από το επτανησιακό τραγούδι και πραγματεύεται, κυρίως, θέματα γύρω από την αγάπη και τη ζωή της Αθήνας. Έχει έντονα ρομαντικό χαρακτήρα και συχνά χρησιμοποιεί στίχους λόγιων ποιητών, όπως οι Πολέμης, Πορφύρας, Δροσίνης, Μαλακάσης κ.ά.
Η αθηναϊκή επιθεώρηση εμφανίστηκε το 1894 και συνυπάρχει χρονολογικά, για ένα διάστημα, με το αθηναϊκό τραγούδι. Ασχολείται συνήθως με θέματα της επικαιρότητας που αφορούν στα πολιτικά και κοινωνικά τεκταινόμενα ή σε χαρακτηριστικούς κοινωνικούς τύπους της εποχής και, βέβαια, στο πάντοτε επίκαιρο θέμα της αγάπης. Έτσι το 1913 έχουμε τα "Πολεμικά Παναθήναια" και το "Πολεμικόν Πανόραμα", το 1910 την παράσταση "Ο κομήτης του Χάλλεϋ", τα τραγούδια "Οι γλεντζέδες" και "Στα μπάνια μόνο" από τον "Παπαγάλο" του 1920 και του 1927 αντίστοιχα, τον "Αδήλωτο" και την "Πεθερά" από τα ”Παναθήναια" του 1915 ή το τραγούδι "Για σένα" από την επιθεώρηση ”Το τζιτζίκι". Κατά συνέπεια, η επιθεώρηση μπορεί να αποτελέσει σημαντική πηγή όχι μόνο μουσικο-φιλολογικής αλλά και ιστορικής έρευνας. Πρέπει, επίσης, να σημειωθεί ότι αρκετές φορές χρησιμοποιήθηκαν ξένες μελωδίες για τη μουσική επένδυση επιθεωρησιακών τραγουδιών. Μία τέτοια περίπτωση είναι το πολύ γνωστό "'Ασμα ευζώνου" από τα "Παναθήναια του 1913" που βασίστηκε στην μελωδία ενός αμερικάνικου τραγουδιού της εποχής.4Ενδιαφέρουσα και προς έρευνα, επίσης, είναι η άποψη που αναφέρει ο Μυλωνάς στο βιβλίο του"Ιστορία του ελληνικού τραγουδιού"5 ότι η μουσική είχε πιο σημαντική θέση από το κείμενο στην επιθεώρηση. Αυτό διαφαίνεται, σύμφωνα με τον Μυλωνά, από το γεγονός ότι τα τραγούδια των επιθεωρήσεων εκδίδονταν ενώ τα κείμενά τους όχι.
Η θεματολογία της οπερέττας κινείται συνήθως γύρω από τον έρωτα που αποδίδεται με "ελαφρό" και χαρούμενο τρόπο. Παρ' όλ' αυτά, δε λείπει και η πιο σοβαρή (ορισμένες φορές δραματική) διάθεση σε ορισμένα έργα. Η παραγωγή των Ελλήνων συνθετών υπήρξε αρκετά αυξημένη στον τομέα της οπερέττας με βασικούς εκπροσώπους τους Θ. Σακελλαρίδη, Χ. Χαιρόπουλο και Ν. Χατζηαποστόλου. Η ελληνική οπερέττα σαφώς επηρεάστηκε από τα δύο μουσικά είδη που προαναφέρθηκαν - το αθηναϊκό τραγούδι και την επιθεώρηση - όπως και από ξένες οπερέττες. Ταυτόχρονα, όμως, σκιαγραφεί την ελληνική πραγματικότητα και μεταχειρίζεται στοιχεία του ελληνικού μουσικού ιδιώματος.
Μετά το 1930 τα θέματα που θίγουν, κατά κύριο λόγο, οι δημιουργοί του ελληνικού τραγουδιού είναι ο έρωτας και το κρασί. Το γραμμόφωνο και η ανάπτυξη της δισκογραφίας φέρνουν τους Έλληνες σε επαφή και με την ξένη μουσική, κυρίως την αμερικάνικη, από την οποία και επηρρεάζονται άμεσα. Μεγάλες διαστάσεις παίρνει πλέον το φαινόμενο της προσαρμογής ελληνικών στίχων σε ξένα τραγούδια. Έτσι μαζί με τις παλιές καντάδες και τα τραγούδια των οπερεττών ακούγονται και οι σάμπες, τα βαλς και τα ταγκό.

Παρατηρήσεις
Αν παρακολουθήσει κανείς την ιστορία του ελληνικού τραγουδιού της περιόδου που προαναφέρεται παράλληλα με την εξέλιξη της ελληνικής κοινωνίας της εποχής και με κάποια γεγονότα σχετικά με την μουσική στην Ελλάδα σχηματίζει μια πολύ ξεκάθαρη εικόνα για τον τρόπο δημιουργίας και εξέλιξής του. Επίσης, από ένα μέρος της συλλογής διαφαίνονται διάφορες τάσεις των Ελλήνων συνθετών όπως αυτή της εναρμόνισης δημοτικών τραγουδιών ή της διασκευής παλιών τραγουδιών.
H άνοδος της αστικής τάξης στην Ελλάδα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στην εξέλιξη του τραγουδιού καθώς αυτή ήταν ο βασικός αποδέκτης του. Η παιδεία (γενική και, κυρίως, μουσική) αυτής της κοινωνικής τάξης είναι εκείνη που καθόρισε κατά ένα μέρος το χαρακτήρα του ελληνικού τραγουδιού κυρίως κατά τα τέλη του 19ου και τις αρχές του 20ου αιώνα. Πολλές ήταν οι αθηναϊκές οικογένειες που γύρω στις αρχές του 20ού αιώνα διέθεταν ένα πιάνο το οποίο συνήθως αποτελούσε βασικό μέσο ψυχαγωγίας όλης της οικογένειας. Αυτό μαρτυρείται, εκτός των άλλων, από τις αρκετές σωζόμενες χειρόγραφες παρτιτούρες, που προέρχονται από αντιγραφή του τραγουδιού, με μεταφορά συνήθως της τονικής του βάσης (trasporto), ώστε να είναι πιο εύκολη η εκτέλεσή του από τα μέλη της οικογένειας ή κάποιας συντροφιάς. Το γεγονός λοιπόν, ότι το ελληνικό τραγούδι είχε ως αποδέκτη ένα τόσο ευρύ κοινό - όπως αυτό της ελληνικής αστικής οικογένειας - συνέβαλε στην αύξηση της παραγωγής του.
Η αυξημένη ζήτηση ορισμένων τραγουδιών φαίνεται από τον αριθμό των επανεκδόσεών τους (υπάρχουν τραγούδια που τυπώθηκαν σε 14 ή περισσότερες χιλιάδες αντίτυπα). Αντίστοιχα, άρχισε και η επέκταση της εκδοτικής δραστηριότητας των μουσικών οίκων καθώς υπήρχε κοινό που αγόραζε παρτιτούρες τραγουδιών για προσωπική μελέτη και εκτέλεση. Έτσι από το 1900 και έπειτα φαίνεται ότι λειτούργησαν περισσότεροι από δέκα μουσικοί εκδοτικοί οίκοι στην Αθήνα και αρκετοί ακόμα στην Κωνσταντινούπολη, τη Σμύρνη, την Ερμούπολη και τη Θεσσαλονίκη.6Εξάλλου, αρκετοί ήταν οι συνθέτες και οι στιχουργοί που εξέδιδαν οι ίδιοι τα έργα τους. Κάποιοι από τους εκδοτικούς οίκους εξέδωσαν χιλιάδες τραγούδια ενώ άλλοι είχαν περιορισμένη δράση. Ορισμένοι μετά από κάποια χρονική περίοδο δράσης μετονομάστηκαν. Οι εκδόσεις τους αποτελούν αναμφισβήτητα μία πολύ ουσιαστική πηγή έρευνας της ιστορίας τους.
Παράλληλα με την κίνηση των μουσικών εκδοτικών οίκων μπορεί κανείς να παρακολουθήσει και την ιστορία των μουσικών χαρακτών στην Ελλάδα, των τυπολιθογραφείων και των εικονογράφων. Θα μπορούσε, μάλιστα, να ειπωθεί ότι ο ρόλος αυτών των συντελεστών ήταν αρκετά σημαντικός αν σκεφτεί κανείς ότι σε ορισμένες περιπτώσεις η εικαστική αισθητική της παρτιτούρας υποδήλωνε και τη μουσική αισθητική. Διαφορετικό ύφος εικονογράφησης είχε, για παράδειγμα, το τραγούδι μιας επιθεώρησης και άλλο ένα αυτόνομο τραγούδι (ιδίως λόγιου συνθέτη).
Επίσης, οι εκδόσεις μουσικών περιοδικών, που αναφέρονται σε άλλο σημείο του κειμένου, είναι ένα σημαντικό κεφάλαιο αυτής της εποχής και καταδεικνύουν το δημοφιλή χαρακτήρα των τραγουδιών.
Από την άλλη μεριά, κάποια τραγούδια (κυρίως αυτά των επιθεωρήσεων) σκιαγραφούν κοινωνικές εξελίξεις ή πολιτικά γεγονότα που συνέβησαν εκείνη την εποχή στην Ελλάδα. Δίνουν, λοιπόν, μια ενδιαφέρουσα άποψη για σοβαρά γεγονότα που εξετάζονται με σκωπτική ματιά, και καθρεφτίζουν αρκετές φορές την κοινή γνώμη.
Εκτός αυτού, πολύ συχνά συνθέτες “λόγιας” μουσικής έγραψαν δημοφιλή τραγούδια κινούμενοι συνήθως από βιοποριστικούς λόγους. Το γεγονός αυτό συνέβαλε στην ποιοτική αναβάθμιση του ελληνικού τραγουδιού καθώς αρκετοί από τους δημιουργούς του είχαν συγκροτημένη μουσική παιδεία και καλλιέργεια. Μία τέτοια πολύ γνωστή περίπτωση είναι αυτή του συνθέτη Γιάννη Κωνσταντινίδη, ενός από τους σημαντικότερους νεοέλληνες συνθέτες, ο οποίος παράλληλα με την “έντεχνη” δημιουργία του έγραψε και ένα πολύ μεγάλο αριθμό “ελαφρών” τραγουδιών που είχαν μεγάλη επιτυχία. Για αυτό το δεύτερο μέρος του έργου του χρησιμοποιούσε το ψευδώνυμο Κώστας Γιαννίδης.7
Τέλος, στην αρχική παρατήρηση σχετικά με την αγάπη του Έλληνα αστού για το τραγούδι (και κατ’ επέκταση για την μουσική γενικά) πρέπει να σημειωθεί, ως αποτέλεσμα, και η ανάπτυξη της μουσικής παιδείας στην Ελλάδα. Στο πρώτο ελληνικό ωδείο, το Ωδείο Αθηνών, που ιδρύθηκε το 1871 προστέθηκαν σύντομα το Ελληνικό και το Εθνικό Ωδείο και ακολούθησαν αργότερα πολλά άλλα.
Χωρίς να υπερεκτιμάται, ο ρόλος του ελληνικού τραγουδιού της περιόδου που εξετάζεται αναμφισβήτητα επηρέασε τη μουσική ζωή στην Ελλάδα. Σε μία εποχή που η σχέση του ελληνικού κοινού με τη μουσική περιοριζόταν, κυρίως, στην ιταλική όπερα και σε κάποιες οπερέττες, το ελληνικό τραγούδι αποτέλεσε συνεκτικό δεσμό ανάμεσα στους λόγιους έλληνες συνθέτες και το ευρύ κοινό. Το σημαντικότερο ίσως χαρακτηριστικό του είναι ότι είχε ως αφετηρία την ελληνική ζωή με τις ιδιαιτερότητές της και - παρ' όλες τις επιρροές του - απευθυνόταν σε ελληνικό κοινό. Οπωσδήποτε, πάντως, υπάρχουν αρκετοί λόγοι για να εξεταστούν σε βάθος κάποιες πτυχές του.
Ο κατάλογος τραγουδιών της Βιβλιοθήκης με όλα τα στοιχεία του παρατίθεται σαν μέρος αυτού του κειμένου. Είναι σημαντικό να έχει κανείς κατά νου ότι ο κατάλογος περιέχει τραγούδια που διαθέτει η Βιβλιοθήκη και είναι στη διάθεση του κοινού.

SOS για το ενετικό λιμάνι του Ρεθύμνου



Αναγκαίες κρίνονται οι παρεμβάσεις στον βυθό και στα πέτρινα κρηπιδώματα του ενετικού λιμανιούΡεθύμνου.
Η μελέτη για την αποκατάσταση των ύφαλων λιμενικών έργων κατέδειξε ότι το πρόβλημα με τις σπηλαιώσεις που έχει διαπιστωθεί τα τελευταία χρόνια, μεγαλώνει όσο περνάει ο καιρός και θα πρέπει να δρομολογηθούν άμεσα οι εργασίες αποκατάστασης, για να μην τεθεί σε περαιτέρω κίνδυνο ο ενετικός φάρος, σύμφωνα με δημοσίευμα της τοπικής εφημερίδας «Ρεθυμνιώτικα Νέα».
Σύμφωνα με πληροφορίες από τοΛιμενικό Ταμείο, το πόρισμα της μελέτης για τα μέτρα αποκατάστασης αναφέρει ότι πρέπει άμεσα να γίνουν «ενέσεις» με ειδικά υλικά στα πέτρινα κρηπιδώματα, ενώ επιβάλλεται ο καθαρισμός και η εκσκαφή στη λιμενολεκάνη, καθώς κατά τη διάρκεια της προ μηνών φωτογραφικής αποτύπωσης, διαπιστώθηκε ότι στον βυθό του ενετικού λιμανιού βρίσκονται άγκυρες, τεμάχια σκυροδέματος, σκουπίδια και πολλά άλλα αντικείμενα.
Παράλληλα, στο τεχνικό πρόγραμμα του δήμου Ρεθύμνου για το έτος 2011 περιλαμβάνεται η φωτογραμμετρική αποτύπωση του τείχους του φάρου στο ενετικό λιμάνι προϋπολογισμού 12.500 ευρώ, όπως και η σάρωση (σκανάρισμα) των τειχών του φρουρίου της Φορτέτζας ύψους 11.300 ευρώ.
Σύμφωνα με τις ίδιες πληροφορίες, ο πρόεδρος του Λιμενικού Ταμείου κ. Μίνως Αλεφαντινός έχει ήδη αποστείλει στην Εφορεία Εναλίων Αρχαιοτήτων του υπουργείου Πολιτισμού φάκελο, ο οποίος περιλαμβάνει τα συμπεράσματα από την φωτογραφική αποτύπωση του ύφαλου τμήματος του ενετικού λιμανιού, όπως και την μελέτη για τα άμεσα μέτρα αποκατάστασης.
Το επόμενο στάδιο είναι η έγκριση των εργασιών και η εξεύρεση προγράμματος για την χρηματοδότησή τους.
Ταυτόχρονα, το Λιμενικό Ταμείο έχει ήδη ενημερώσει την 28η Εφορεία Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, στις αρμοδιότητες της οποίας είναι η μέριμνα για την αποκατάσταση του ενετικού λιμανιού και η διαδικασία αναζήτησης χρηματοδότησης για το σκοπό αυτό.
Υπενθυμίζεται, ότι τα τελευταία χρόνια έχει διαπιστωθεί καθίζηση και αποσυναρμολόγηση τμημάτων του πέτρινου κρηπιδώματος του λιμανιού, γεγονός που έχει θέσει σε κίνδυνο τον ενετικό φάρο.
Μετά την πλήρη καταγραφή που πραγματοποιήθηκε στον βυθό, επιχειρείται η συνολική αντιμετώπιση των προβλημάτων, αν και είναι πιθανό να δοθεί προτεραιότητα σε κάποια σημεία και οι εργασίες να γίνουν σταδιακά.
Τις επόμενες ημέρες, ο κ. Αλεφαντινός θα έχει στην Αθήνα επαφές για το συγκεκριμένο θέμα, σε μια προσπάθεια να δρομολογηθούν οι διαδικασίες που θα επιτρέψουν την υλοποίηση του συγκεκριμένου έργου, το οποίο κρίνεται απολύτως αναγκαίο για την προστασία του ενετικού λιμανιού Ρεθύμνου.

Ποτίζουν τα αμπέλια με Μπετόβεν


«Κρίμα, κρίμα-πολύ αργά», λέγεται ότι ήταν τα τελευταία λόγια του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν όταν του πήγαν δώρο δώδεκα μπουκάλια κρασί. Ηταν γνωστός φίλοινος ο μεγάλος Γερμανός συνθέτης.
Ομως και η επίδραση της μουσικής του στα αμπέλια φαίνεται πως είναι μεγάλη. Τα κλήματα γίνονται πιο «ευτυχισμένα», δυνατότερα και υγιέστερα υποστήριζε μια έρευνα που είχε γίνει στο Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας με τη συνεργασία των πρωτοπόρων αμπελουργών.
Ο «Υμνος στη χαρά» του Λούντβιχ Βαν Μπετόβεν, ο οποίος την ενέταξε στο τέταρτο μέρος της Ενάτης Συμφωνίας του, είναι το αγαπημένο κλασικό κομμάτι του Νίκου Ασημομύτη, ο οποίος δημιούργησε ένα βιολογικό κτήμα στο Μαράθι και στο μοναστήρι Παναγιάς Τουρλιανής, στην Ανω Μερά της Μυκόνου.
«Ανέκαθεν μου άρεσε η κλασική μουσική. Επειδή έμενα πολλές ώρες μέσα στο αμπέλι αποφάσισα πως πρέπει να περνάω καλά και τα αμπέλια μου να ευχαριστιούνται. Δεν έβαζα Βάγκνερ διότι με ταράζει. Συνήθως ακούγεται Μότσαρτ, Σιμπέλιους, Ραχμάνινοφ και προκλασικά που είναι πιο απαλά για τα φυτά».
Ερεθίσματα
«Είναι σύνηθες να ακούν τα αμπέλια "Τέσσερις εποχές" του Βιβάλντι», προσθέτει ο Δημήτρης Γεώργας, τέταρτης γενιάς αμπελουργός. «Το θεωρώ πολύ φυσικό και αναμενόμενο, καθώς τα φυτά αντιλαμβάνονται αρκετά ερεθίσματά του περιβάλλοντος και ανταποκρίνονται σε αυτά μ' ένα λεπτό τρόπο, διαφορετικό από τον ανθρώπινο. Για εμάς είναι σημαντικό ότι συμπεριφερόμαστε στα αμπέλια με λεπτότητα ως σε ισότιμους οργανισμούς, χωρίς να τα βιάζουμε και να τα εξουθενώνουμε».
Σύμφωνα με τη Δάφνη Καλογεροπούλου, μουσικό, ψυχολόγο και συγγραφέα, κάθε ποικιλία αμπελιού ζητεί και διαφορετική κλασική μελωδία. «Στο Αγιωργίτικο θα ταίριαζε η "Συμφωνία νούμερο 41" του Μότσαρτ, το Ασύρτικο θέλει την "5η Συμφωνία σε Ντο ελάσσονα" του Μπετόβεν, το Αθήρι με τα αρώματα των λουλουδιών του ζητάει Τσαϊκόφσκι, το "Βαλς των λουλουδιών" παρμένο απ' τον "Καρυοθραύστη". Στην Ντεμπίνα ταιριάζει "Η Λίμνη των Κύκνων" του Τσαϊκόφσκι, το Κοτσιφάλι παραπέμπει στο "Ρωμαίος και Ιουλιέτα" του Τσαϊκόφσκι. Για το "Λιάτικο" θα πρότεινα το κονσέρτο "του Καλοκαιριού" από τις "Τέσσερις Εποχές" του Βιβάλντι. Το "Λημνιό" θέλει την άρια "Addio del passato" από την "Τραβιάτα" του Βέρντι και στη "Μαλαγουζιά" θα μου ταίριαζε η μουσική του Μπραμς από τη "Σερενάτα νούμερο 1"».
Για τον Γιώργο Παλυβό, οινοποιό στη Νεμέα «υπάρχει μια βαθιά συνεννόηση ανάμεσα στον αμπελουργό και στο αμπέλι, αυτό το ζωντανό, απαιτητικό και "νοήμον" σύνολο. Απαιτεί τρυφερότητα, πειθώ, αρμονία και ό,τι άλλο μπορεί κανείς να σκεφθεί για να δημιουργήσει ένα "ευρύχωρο" και θετικό περιβάλλον. Ο αμπελουργός μιλάει με το αμπέλι του, το χαϊδεύει. Εχουν πιθανόν και οι νότες το ρόλο τους. Αλλωστε, όπως σε ένα ζευγάρι, στο τέλος ο ένας παίρνει από τα χαρακτηριστικά του άλλου. Και σίγουρα το κρασί μοιάζει και στους δύο».
Τα κύματα
Απάντηση στο ερώτημα εάν θα μπορούσε η κλασική μουσική να συμβάλει στην ευεξία, την ευρωστία και την ισορροπία των πρέμνων, των κορμών από το αμπελόκλημα, δίνει ο Μανώλης Σταυρακάκης, καθηγητής στο Γεωπονικό Πανεπιστήμιο. «Ασφαλώς, απαντούν αμπελουργοί από την Ιταλία αρχικά και τις άλλες αμπελουργικές χώρες αργότερα. Ετσι στους βιολογικούς και βιοδυναμικούς αμπελώνες ακούγεται από εξαιρετικές ηχητικές εγκαταστάσεις κλασική μουσική. Οι ίδιοι αμπελουργοί υποστηρίζουν ότι τα ηχητικά κύματα επιδρούν θετικά στην ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, στην άνθηση και στις λοιπές φυσιολογικές και βιοχημικές λειτουργίες των πρέμνων με αποτέλεσμα την παραγωγή υψηλής ποιότητας οίνων. Παράλληλα θεωρείται ότι τα κύματα της μουσικής απωθούν τους βλαπτικούς για τα πρέμνα παθογόνους οργανισμούς και τα έντομα». *

Αρχαία Ελληνική Καλλιέργεια


Τα δέντρα κατά καιρούς ανανεώνονταν και φυτεύονταν νέα. Ο Θεόφραστος αναφέρει ότι εάν το μόσχευμα δεν είχε ρίζες ή το κάτω τμήμα του κορμού, το ξύλο θα έπρεπε να σχίζεται και να φυτεύεται βάζοντας πάνω του μία πέτρα. Τα δέντρα τα οποία φυτεύονταν με κομμάτια από το στέλεχος, έπρεπε να έχουν μήκος τουλάχιστον μία σπιθαμή, να διατηρούν το φλοιό τους και να φυτεύονται με το κομμένο μέρος προς τα κάτω. Από τα κομμάτια αυτά αναπτύσσονταν βλαστοί που χρειάζονταν, καθώς μεγάλωναν, νέο χώμα μέχρι την πλήρη ανάπτυξή τους. Ο Ξενοφών συστήνει το σκάψιμο βαθιών λάκκων για την ελιά και το δέσιμο των βλασταριών σε υποστηρίγματα.
Για να γίνει ένα άγριο δέντρο ήμερο, χρησιμοποιούνταν δύο είδη μπολιάσματος, το ενοφθαλμίζειν; και το φυτεύειν. Η πρακτική του φυτέματος των πυρήνων αποφεύγονταν γιατί αργούσε πολύ να αναπτυχθεί το νέο δέντρο, ενώ ήταν και κατώτερο από το παλιό.
Η κοπριά που χρησιμοποιούνταν ήταν ή ζωικής προέλευσης ή φυτικής, από άχυρα, φύλλα, χόρτα και λάσπη. Κάποια δέντρα απαιτούσαν ελαφριά κοπριά και κάποια καυστική. Ο Θεόφραστος αναφέρει πως η ελιά, η μυρτιά και η ροδιά απαιτούσαν την πιο καυστική κοπριά και το περισσότερο νερό. Η καλύτερη κοπριά θεωρούνταν του ανθρώπου, δεύτερη των χοίρων και έπειτα των αιγοπροβάτων, των βοδιών και των υποζυγίων. Επειδή η κοπριά έκαιγε τα σπαρτά, πιθανόν στην περίπτωση αυτή να χρησιμοποιούνταν φυτική κοπριά και στις δεντροκαλλιέργειες να χρησιμοποιούνταν ζωική.

ΜΟΝΟΘΕΪΣΜΟΣ, ΕΝΑ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΑ


ΜΟΝΟΘΕΪΣΜΟΣ, ΕΝΑ ΠΡΟΣΦΑΤΟ ΚΑΤΑΣΚΕΥΑΣΜΑ

Η επιστήμη της Iστορίας παρουσιάζει, εν αντιθέσει με τις άλλες θεωρητικές επιστήμες, το παράδοξο ότι ελάχιστοι είναι αυτοί που μένουν ευχαριστημένοι από τα πορίσματά της και ακόμη λιγότεροι την εμπιστεύονται πλήρως. Και βεβαίως δεν αναφέρομαι στους ίδιους τους επιστήμονες, αλλά, κυρίως, στον λεγόμενο «μέσο άνθρωπο» που είναι παθητικός αποδέκτης των αποκαλύψεων και συμπερασμάτων των ιστορικών και άλλων επιστημόνων που βοηθούν στο να ανασυρθεί από την λήθη η αλήθεια, αντικειμενική ή υποκειμενική. Αυτή η έλλειψη εμπιστοσύνης στον επιστημονικό αυτόν κλάδο, μπορεί να οφείλεται και στο γεγονός πως από τις έρευνες συνήθως προκύπτουν διαφορετικά συμπεράσματα, ακόμη και αλληλοαναιρούμενα, πως δεν έχουμε να κάνουμε με μία μεταβλητή χ η οποία θα καθορίσει και την τελική μας τιμή ( το συμπέρασμα ), αλλά με πλήθος μεταβλητών, απειρία μεταβλητών θα έλεγα , των οποίων το ελεγχόμενο πλήθος είναι αντιστρόφως ανάλογο με τον βαθμό της λήθης. Και φυσικά δεν λέω βαθμό αλήθειας, γιατί η αλήθεια δεν μπορεί να βρίσκεται σε ποσοστά, είναι απόλυτο μέγεθος και μάλιστα είχε διεξοδικά αναλυθεί, ορισθεί και διατυπωθεί από τους Έλληνες φιλοσόφους. Τα παραπάνω, εκτός από την εμπειρία μας, καθώς λίγο πολύ όλοι μας έχουμε συμμετάσχει σε συζήτηση όπου κάποιος αρνείται την ιστορικότητα κάποιου «γεγονότος» ή κάποιων πλευρών του, έρχεται να τα αποδείξει το σύνολο του (δυτικού) κόσμου, με μια φράση συνδεδεμένη άμεσα με την ανιστορικότητα της υποκειμενικής Ιστορίας: «Η Ιστορία γράφεται από τους νικητές». Έτσι αποφάνθηκαν οι λαοί, νικητές και ηττημένοι, και βέβαια η Ιστορία γράφεται κατά κανόνα και μεταδίδεται από τους νικητές, και μένουν μόνον ελάχιστοι από τους ηττημένους να διατηρούν την ψυχική δύναμη να διηγούνται τις ξεχασμένες ή αποσιωπούμενες δικές τους «αλήθειες». Και αν κάποτε μεταξύ δύο αντιθέτων απόψεων λέγαμε πως η αλήθεια κρύβεται κάπου στην μέση, επιχειρώντας έτσι, μάλλον αφελώς, να εφαρμόσουμε την «χρυσή τομή», όλοι γνωρίζουμε τώρα ότι όλο και κάτι ξεφεύγει από τον έλεγχο των νικητών, ουδέν κρυπτό από τον Ήλιο άλλωστε, και οι περισσότεροι άνθρωποι πια –μαζί τους και εγώ– θεωρούμε πως η αλήθεια είναι με πολύ πονηρό τρόπο κρυμμένη –και θα χρησιμοποιήσω άλλη μια γνωστή μας φράση- στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας.
Μια άλλη πλευρά των θεμάτων που σχετίζονται με την επιστήμη είναι η στράτευση. Και όταν λέμε «στράτευση», εννοούμε την επιλογή κάποιων επιστημόνων ή πανεπιστημιακών γενικότερα να οδηγούν τις μελέτες τους προς συγκεκριμένες κατευθύνσεις, οι οποίες αποσκοπούν στο να ισχυροποιήσουν την θέση κάποιων εντολοδοτών, αυτών που βρίσκονται πίσω από της έρευνες και στην πραγματικότητα καθορίζουν τι θα ερευνηθεί και ποιες αλήθειες ή, κυρίως, διαστρεβλώσεις, θα φανερωθούν στο πλατύ κοινό. Λαμβάνοντας τα ανωτέρω υπόψη, δικαιολογημένα, ως απλοί πολίτες μη ειδικοί να κρίνουμε σε όλη της την έκταση την «τροφή» που μας δίνουν, συχνά απογοητευόμαστε και μένουμε μετέωροι να μην μπορούμε να δεχθούμε κάποια έρευνα ή μελέτη, αφού έχει χαθεί η εμπιστοσύνη για αυτούς που κατέχουν τα σκήπτρα της γνώσης.

Πολλές φορές βέβαια, και δικαιολογημένα, άνθρωποι με ελαττώματα είναι και αυτοί, οι ερευνητές, και είναι λογικό να παρασύρονται από τις δικές τους προσωπικές επιθυμίες, ενώ θεωρώ επίσης ότι στην πορεία ξεχνάνε κιόλας την αλήθεια και προσπαθούν με το ζόρι να ανασύρουν από την λήθη κάτι το οποίο ποτέ δεν υπήρξε. Κάπως έτσι ξεκίνησε και η λεγόμενη «Βιβλική Αρχαιολογία» ή «Αρχαιολογία της Παλαιστίνης». Από την επιθυμία ενός ανθρώπου, του Αμερικανού Albright, υιού ενός χριστιανού ιερέα, ο οποίος θέλησε να αποδείξει την ιστορικότητα των λεγομένων της Ιουδαϊκής «Βίβλου», σε αντιδιαστολή με τις εργασίες της Γερμανικής Σχολής του Βιβλικού Κριτικισμού, η οποία υποστήριζε πως τα αφηγούμενα στην «Βίβλο» δεν είναι παρά ιερατικά κατασκευάσματα της εποχής της «βαβυλωνιακής εξορίας».

Τετάρτη 30 Μαρτίου 2011

Απαγορεύονται οι απαγορεύσεις.

European television icon.Image via Wikipedia
Σε καμία περίπτωση οι ευρωπαϊκές δικαστικές αρχές δεν νομιμοποιούνται να απαγορεύουν a priori τη μετάδοση προγραμματισμένων τηλεοπτικών εκπομπών, αποφάσισε, χθες, το Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, εκδικάζοντας την προσφυγή του Ραδιοτηλεοπτικού Δικτύου RTBF κατά του Βελγίου, στην οποία υποστηριζόταν ότι κακώς οι δικαστικές αρχές της χώρας απαγόρευσαν τη μετάδοση προγραμματισμένης τηλεοπτικής εκπομπής για τους ιατρικούς κινδύνους και τα δικαιώματα των ασθενών.
Με την απόφασή του το Δικαστήριο καταδίκασε το Βέλγιο για παραβίαση του δικαιώματος στην ελευθερία της έκφρασης και το υποχρέωσε να καταβάλει στην προσφεύγουσα τηλεοπτική εταιρεία 42.014,40 ευρώ για δικαστικές δαπάνες και έξοδα.
Στο σκεπτικό της απόφασής του σημείωσε ιδιαίτερα ότι «χωρίς ακριβή και ειδική ρύθμιση των προληπτικών περιορισμών στην ελευθερία της έκφρασης, πολλά άτομα που φοβούνται τις επιθέσεις εναντίον τους σε τηλεοπτικά προγράμματα, θα μπορούσαν να απευθύνονται στον δικαστή ζητώντας την εκ των προτέρων ματαίωση της προβολής αυτών των προγραμμάτων».
Η υπόθεση αφορούσε την περίπτωση κατά την οποία το δημόσιο γαλλόφωνο τηλεοπτικό δίκτυο του Βελγίου RTBF επρόκειτο, στο πλαίσιο μηνιαίας έρευνας υπό τον τίτλο «Στο όνομα του Νόμου», να προβάλει στις 24 Οκτωβρίου 2001 μία εκπομπή στην οποία περιλαμβάνονταν καταγγελίες ασθενών κατά του νευροχειρουργού D.Β. και θα παρουσιαζόταν υλικό, για τους ιατρικούς κινδύνους και τα δικαιώματα των ασθενών.
Παρά το γεγονός ότι ο νευροχειρουργός είχε απαντήσει, παρουσία των δικηγόρων του, στις ερωτήσεις των δημοσιογράφων της εκπομπής, προσέφυγε στη Βελγική Δικαιοσύνη ζητώντας την απαγόρευση μετάδοσης αυτής της εκπομπής.

Ακολούθησε δικαστική εντολή για την προσωρινή απαγόρευση της εν λόγω τηλεοπτικής εκμπομπής, με αποτέλεσμα την προγραμματισμένη ώρα που επρόκειτο να προβληθεί η επίμαχη εκπομπή να διεξαχθεί μία συζήτηση, μεταξύ του δημοσιογράφου και του παραγωγού της εκπομπής, σχετική με την απαγόρευση της μετάδοσης.
Εξαντλώντας όλα τα ένδικα μέσα στο Βέλγιο και μη βρίσκοντας ικανοποίηση, η εταιρεία RTBF προσέφυγε, στις 30 Νοεμβρίου 2006, στο Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.

Enhanced by Zemanta

Διαβάζοντας Ελληνικά στο Παρίσι.


ΕΙΚΟΣΙ ΟΧΤΩ ΧΡΟΝΙΑ πέρασαν από την εποχή που ο Γιάννης Μαυροειδάκος -εγκατεστημένος από το 1967 στο Παρίσι για να σπουδάσει κινηματογράφο- άνοιγε στην καρδιά του Μονπαρνάς το βιβλιοπωλείο «Δεσμός», στήνοντας γέφυρες ανάμεσα στην ελληνική λογοτεχνία και το γαλλικό κοινό.
Εκείνα τα «επικά χρόνια», όσοι συμπατριώτες μας είχαν μείνει στην πόλη και μετά το τέλος της δικτατορίας, βρήκαν στο «Δεσμό» ένα καινούριο, παρεΐστικο στέκι. Ενώ κάμποσοι φιλέλληνες και Ελληνες δεύτερης ή τρίτης γενιάς εντοπίζουν έκτοτε στα ράφια του δεκάδες ελληνικά έργα μεταφρασμένα στα γαλλικά πλάι στις πρωτότυπες εκδόσεις τους.
Αν η ιστορία του «Δεσμού» βρισκόταν καταχωρισμένη στο Διαδίκτυο, από τις σελίδες της θ' αναδύονταν οι μορφές του Κώστα Αξελού, του Ροβήρου Μανθούλη, του Ανδρέα Κέδρου ή του Αρη Φακίνου, στιγμιότυπα από πολιτιστικές εκδηλώσεις παρουσία των Χειμωνά, Αλεξάκη, Ζατέλλη, Σκαμπαρδώνη ή Μουρσελά, καθώς και όλα τ' αφιερώματα του δίγλωσσου τριμηνιαίου περιοδικού «Desmos-Le lien» που εκδίδεται από το 1999, με υπογραφές όπως των Ζακλίν ντε Ρομιγί, Ζαν-Πιέρ Βερνάν, Ολιβιέ Ρολέν, Κλοντ Μοσέ, Μισέλ Γκροντάν.
«Χωρίς ηλεκτρονική ανάπτυξη δεν μπορεί να προχωρήσει ο "Δεσμός"», ομολογεί ο δημιουργός του, ευελπιστώντας ότι με τη στήριξη του ΥΠΠΟ και ιδιωτών χορηγών, η «Μνημειοθήκη» που οραματίζεται δεν θ' αργήσει να υλοποιηθεί. Εν τω μεταξύ, η εκδοτική δραστηριότητα του βιβλιοπωλείου, έστω και με πιο αργούς ρυθμούς, έστω και με τιράζ των 200-300 αντιτύπων, συνεχίζεται. Από το '96 κι έπειτα, ο Γ. Μαυροειδάκος έχει τυπώσει στα γαλλικά ποίηση των Χριστιανόπουλου, Δημουλά, Αγγελάκη-Ρουκ, Γκανά, Φωστιέρη, Λιοντάκη, Πρατικάκη, Πατρίκιου, Καρούζου και Τζένης Μαστοράκη μεταξύ άλλων, καθώς και την «Αμοργό» του Γκάτσου σε μετάφραση Ζακ Λακαριέρ.
«Ακόμα και στη Γαλλία, η ποίηση βρίσκεται στο περιθώριο» λέει ο ίδιος. «Η ελληνική ποίηση, όμως, εξακολουθεί να χαίρει εκτίμησης». Απ' τη μεριά του, πέρα από το νέο τεύχος του περιοδικού, το αφιερωμένο στον Οδυσσέα Ελύτη, έχει στα σκαριά δυό ποιητικές συλλογές των Νικηφόρου Βρεττάκου και Τάσου Λειβαδίτη αντίστοιχα. Και επιπλέον, φρόντισε ώστε να διακινούνται και εδώ δύο πρόσφατοι τίτλοι του καταλόγου του «Δεσμού»: η συλλογή δοκιμίων «Η αρχαία Ελλάδα: Η μνήμη οδηγός και μέλλον» με πρόλογο του Ζαν-Πιέρ Βερνάν και τα σύντομα πεζά, με τίτλο «Ρόκο-Ρόκο» του Τόνι ντε Μπαλκανό, κατά κόσμον Λευτέρη Βρυωνάκη.
Δεινός αφηγητής και χιουμορίστας, επιστήθιος φίλος του Μαυροειδάκου, αλλά και της Εντίθ Πιαφ και του Ζορζ Μουστακί, ο Βρυωνάκης γεννήθηκε και πέθανε στην Αθήνα (1930-2010) αλλά πέρασε το μεγαλύτερο μέρος της μποέμικης ζωής του στο Μονπαρνάς και στη Ζυρίχη, πότε ως ψάλτης στην εκκλησία του Αγίου Στεφάνου, πότε ως μικροπωλητής ρούχων σε υπαίθριες αγορές, πότε ως τραγουδιστής σε ταβέρνες, πότε ως ηθοποιός μικρών ρόλων στο δημοτικό θέατρο της ελβετικής πρωτεύουσας. Κι όπως ο Μαυροειδάκος τον πρόετρεψε να καταγράψει τις βιωμένες εμπειρίες του, έτσι τώρα, εμπιστευόμενος μια ομάδα νέων κινηματογραφιστών, δρομολογεί και την τηλεοπτική τους μεταφορά.

Enhanced by Zemanta

Βότανα της Ελλάδας


Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ξηρικά υγρά ή ποτιστικά μέτριας γονιμότητας. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 50-60 επί 70-80 εκ. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα του συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
*ΤΕΥΚΡΙΟ ή αμάραντο ή στομαχοβότανο: Πολυετές φυτό, ύψους 10-30 εκ., με άνθη άσπρα. Αυτοφύεται σε άγονα ή πετρώδη μέρη σε όλη την Ελλάδα.  Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα του συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΤΙΛΙΟ ή φλαμουριά ή σφεντάμι: Είναι φυλλοβόλο δέντρο, ύψους 15-25 μ., με άνθη κιτρινόασπρα. Αυτοφύεται σε δάση κοντά σε υγρά μέρη, κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές και πεδινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας-πλούσια, ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο αμέσως μετά τη συλλογή του, με παραφυάδες και με φυτά που αναπτύσσονται κάτω από μεγάλα δέντρα. Η φύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 6-8 μ. Ανθίζει τους μήνες Ιούνιο-Ιούλιο. Τα άνθη μαζί ή χωρίς τα παράνθια φύλλα συλλέγονται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΙΑ: Φυλλοβόλος θάμνος, ύψους 1-2 μ., με άνθη ρόδινα. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια μέσης σύστασης-πλούσια, ποτιστικά, στραγγερά. Πολλαπλασιάζεται με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις περίπου 1,20 επί 2 μ. Ανθίζει Απρίλιο με Μάιο. Τα τριαντάφυλλα συλλέγονται λίγο πριν ανοίξουν τις πρωινές ώρες. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΤΣΑΙ ΤΟΥ ΒΟΥΝΟΥ: Πολυετής πόα, με άνθη έντονα κίτρινα. Αυτοφύεται σε βραχώδη μέρη και σε υψόμετρο πάνω από 1000 μ. Ευδοκιμεί σε ορεινές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, πετρώδη, μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 50-60 εκ. Ανθίζει τους μήνες Ιούλιο, Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
*ΥΠΕΡΙΚΟ ή βάλσαμο: Πολυετής πόα, ύψους 30-40 εκ. και άνθη κιτρινόχρυσα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπορ που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό φαρμακευτικό.
ΥΣΣΩΠΟΣ: Πολυετές φυτό, ύψους 40-60 εκ. και άνθη μπλε, ιώδη ή ροζ. Δεν αυτοφύεται στη χώρα μας αλλά καλλιεργείται μόνο για πειραματικούς σκοπούς και σε γλάστρες. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, μέτριας γονιμότητας-πλούσια, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-80 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό φαρμακευτικό, αρωματικό, αρτυματικό και μελισσοτροφικό.
ΦΙΛΑΔΕΛΦΟΣ: Φυλλοβόλος θάμνος, ύψους 1-3 μ. και άνθη άσπρα ή ασπροκίτρινα. Καλλιεργείται σε κήπους και σε πάρκα σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέσης γονιμότητας, ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 1,5 επί 2 μ. Ανθίζει Μάιο με Ιούνιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν. Είναι φυτό αρωματικό και καλλωπιστικό.
*ΧΑΜΟΛΕΥΚΑ: Φυτό με ρίζωμα πολυετές, ύψους 10-20 εκ. και άνθη μικρά κίτρινα σαν μαργαρίτες. Φυτρώνει σχεδόν σε ολόκληρη την Ελλάδα σε τοποθεσίες ορεινές. Προτιμάει τα υγρά αλλά και ηλιόλουστα μέρη. Ανθίζει νωρίς την άνοιξη. Μαζεύουμε τα άνθη του στο τέλος του χειμώνα ή τα φύλλα αργότερα. Είναι φυτό φαρμακευτικό.
ΧΑΜΟΜΗΛΙΜονοετές φυτό, ύψους 10-35 εκ. και άνθη ασπροκίτρινα. Αυτοφύεται σε χέρσα και καλλιεργημένα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε περιοχές με ήπιο κλίμα και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι στα πεταχτά ή σε γραμμές που απέχουν 40-50 εκ. Ανθίζει από τον Απρίλιο μέχρι τον Ιούνιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν καλά. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.

*ΧΡΥΣΟΧΟΡΤΟΠολυετής πόα χωρίς βλαστό και άνθη. Έχει φύλλα στενόμακρα και ύψος 10-15 εκ. Αυτοφύεται σε βράχους και ερείπια κτισμάτων σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πετρώδεις ή βραχώδεις τοποθεσίες από τα χαμηλά μέχρι τα υποαλπικά υψόμετρα. Πολλαπλασιάζεται με σπόρια που στην αυτοφυή κατάσταση διασκορπίζονται μόνα τους και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Είναι φυτό φαρμακευτικό.

Τρίτη 29 Μαρτίου 2011

Ιδεών εξέγερση.


Η λογοτεχνία της Μέσης Ανατολής, όπως πριν από λίγα χρόνια οι συγγραφείς της Βαλκανικής χερσονήσου, συγκέντρωσε ξαφνικά τα φώτα της δημοσιότητας.
Η Σύρα Σάλουα Αλ ΝαΐμιΗ Σύρα Σάλουα Αλ ΝαΐμιΒέβαια, δεν μπορούμε να μιλήσουμε για μία και ενιαία λογοτεχνία, αλλά για ένα μωσαϊκό αραβόφωνων, γαλλόφωνων, χριστιανών και μουσουλμάνων συγγραφέων.
Στην περίπτωση των Βαλκανίων, γινόταν η επανεκκίνηση του διαλόγου για μια μεγάλη λογοτεχνία, την οποία εκπροσωπούσαν ο Αντριτς, ο Πάβιτς, ο Κις, ο Ιστράτι, ο Ελιάντε, ο Νεσίν, ο Χικμέτ. Ανήκαν όλοι στον ίδιο γεωπολιτικό αστερισμό, καθώς έβγαιναν από τα τελευταία νερά και απόνερα της πάλαι ποτέ Οθωμανικής Αυτοκρατορίας.
Εμιγκρέδες και μη
Τώρα, η νέα εποχή της Μέσης Ανατολής αναδύεται από τον ζόφο των απολυταρχικών καθεστώτων και εκφράζεται από εμιγκρέδες και μη συγγραφείς. Στον ίδιο φλεγόμενο κύκλο ανήκουν ένας γαλλόφωνος χριστιανός Λιβανέζος συγγραφέας και ένας αραβόφωνος μουσουλμάνος Αιγύπτιος. Σ' αυτό το σημερινό ιστορικό περιβάλλον ζουμάρει η φετινή, 8η Διεθνής Εκθεση Βιβλίου της Θεσσαλονίκης (5 Μαΐου) με τη διοργάνωση του φεστιβάλ «Μέση Ανατολή - όταν οι ιδέες εξεγείρονται...».
Εχει προσκληθεί η αφρόκρεμα ενός λογοτεχνικού κόσμου οικείου και, κατά παράδοξο τρόπο, ανοίκειου στη Δύση:
- Πακιστάν: Ο και πολίτης του Ηνωμένου Βασιλείου Ταρίκ Αλί. Είδε τον δυτικό κόσμο μέσα από τα μάτια των Αράβων και των μουσουλμάνων, χωρίς ποτέ να αρνηθεί το αριστερό παρελθόν του.
- Ισραήλ: Ο Νταβίντ Γκρόσμαν έζησε στο πετσί του την αντιπαλότητα με τους Παλαιστινίους, χάνοντας το ίδιο το παιδί του. Ακτιβιστής, έχει κάνει έκκληση για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης στο χρόνιο πρόβλημα του Μεσανατολικού.
- Αίγυπτος: Ο Γκαμάλ Ελ Γκιτάνι, μαθητής του Ναγκίμπ Μαχφούζ, οδήγησε τη λογοτεχνία του στις πηγές της αιγυπτιακής ιστορίας. Σκοπός του, να αυτοπροσδιοριστεί ως Αιγύπτιος, επηρεασμένος από τον ισλαμικό μυστικισμό των σούφι. Ο Μπάχα Ταχέρ, αυτοεξόριστος από το 1975, εξαιτίας της λογοκρισίας, έχει τιμηθεί με το Διεθνές Βραβείο Αραβικού Μυθιστορήματος.
- Συρία: Η Σάλουα Αλ Ναΐμι γράφει ποιήματα και πεζά, συντονισμένη με τα αιτήματα της γυναικείας χειραφέτησης. Ο Σούμπχι Χαντίντι υπογράφει ως κριτικός λογοτεχνίας και πολιτικός αναλυτής για ζητήματα της Μέσης Ανατολής.
- Λίβανος: Η Χόντα Μπαρακάτ ζει στο Παρίσι από το 1989 και έχει αποσπάσει το Βραβείο Ναγκίμπ Μαχφούζ.
- Τυνησία: Η Σοφί Μπεσίς, ιστορικός και δημοσιογράφος, είναι ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Διεθνών και Στρατηγικών Σχέσεων της Γαλλίας και γενική γραμματέας στη Διεθνή Ομοσπονδία Δικαιωμάτων του Ανθρώπου.
- Αλγερία: Ο Μαλέκ Σεμπέλ, ανθρωπολόγος και φιλόσοφος, μιλάει στα βιβλία του για το «Ισλάμ του Διαφωτισμού». Ο Μπουαλέμ Σανσάλ, πρώην γενικός διευθυντής του υπουργείου Βιομηχανίας, απομακρύνθηκε από τη θέση του, το 2003, λόγω πολιτικών φρονημάτων.
- Τουρκία: Ο Τουνά Κιρεμιτσί ανήκει στη νέα γενιά ευπώλητων συγγραφέων, που συνομιλούν με την ποπ κουλτούρα.
- Αιθιοπία: Ο Γιοάνες Γκεμπρεγκεόργκις μεταφράζει βιβλία στις αιθιοπικές διαλέκτους και μετακινούμενος πάνω σ' ένα γαϊδούρι (!), έχει καταφέρει να δημιουργήσει σαράντα πέντε σχολικές, τρεις δημόσιες και επτά κινητές βιβλιοθήκες. Λόγω της αντιδικτατορικής του δράσης ζήτησε άσυλο, το 1982, στις ΗΠΑ.
Διάλογος
Οι εμφανίσεις των συγγραφέων θα υποστηριχθούν από συζητήσεις, παρουσιάσεις, ομιλίες, στρογγυλές τράπεζες. Στο τραπέζι του διαλόγου θα «πέσουν» θέματα και ζητήματα λογοτεχνίας, πολιτικής, ελευθερίας, πολέμου και ειρήνης. Ορισμένοι χαρακτηριστικοί τίτλοι: «Οι συγγραφείς της Ειρήνης», «Η Τυνησία και το ντόμινο των εξελίξεων στον αραβικό κόσμο», «Οι γυναίκες της Μέσης Ανατολής και η ελευθερία». Ακόμη, έχει ετοιμαστεί αφιέρωμα στον Αιγύπτιο νομπελίστα Ναγκίμπ Μαχφούζ, με συντονίστρια τη μεταφράστριά του στα ελληνικά, Πέρσα Κουμούτση.
Η έκθεση διοργανώνεται από το Εθνικό Κέντρο Βιβλίου, το υπουργείο Τουρισμού και Πολιτισμού, τη Helexpo, την Πανελλήνια Ομοσπονδία Εκδοτών Βιβλιοπωλών, σε συνεργασία με τον Σύνδεσμο Εκδοτών Βιβλίου. Το Φεστιβάλ Μέσης Ανατολής πραγματοποιείται στο πλαίσιο του προγράμματος «Θεσσαλονίκη, σταυροδρόμι πολιτισμών» του ΥΠΠΟΤ, το οποίο για το 2011 είναι αφιερωμένο στις χώρες της Μέσης Ανατολής. Το όλον έργο είναι ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Μακεδονία - Θράκη 2007-2013 του ΕΣΠΑ και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ενωση. *

Προέλευση της λέξης Δαίμων


Η λέξη Δαίμων : Το “λάφυρο” των νικητών
Δαίμων: πώς η ιερότερη λέξη των αρχαίων έγινε συνώνυμο του διαβόλου
γράφει ο Γιώργος Δαμιανός
Η νοηματική μετάλλαξη της λέξης δαίμων θυμίζει κάτι από τα λάφυρα των νικητών. Θυμίζει τους αρχαίους αριστοκράτες που κατέληξαν στις γαλέρες των νικητών Ρωμαίων. Θυμίζει, θυμίζει… αναρίθμητες περιπτώσεις που επιβεβαιώνουν ότι ο νικητής ποτέ δε σέβεται «τα ιερά και τα όσια» των ηττημένων.
Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα από την αρχή. Στην αρχαιότητα η λέξη Δαίμων (αρσ. και θηλ.)ήταν, ίσως, η πιο ευσεβής λέξη. Παράγεται από το ρ. δαίω (: μοιράζω στον καθένα την τύχη του). Αν και συνυπήρχε με τη λέξη Θεός, εντούτοις, ο δαίμων αναφερόταν στην απρόσωπη και απροσδιόριστη δύναμη, ενώ ο θεός στην ανθρωπόμορφη θεϊκή οντότητα. Η έννοια του δαίμονος ισοδυναμούσε με την Μοίρα, την Ειμαρμένη
Επίσης, στη λ. Δαίμονα απέδιδαν την έννοια του φύλακα αγγέλου «κατά φύλακα δαίμονα». Απ' εδώ και η λέξη ευδαιμονία (: ευτυχία, προσδιόριζε τον έχοντα την εύνοια του Δαίμονος)
Όμως, στου χρόνου τα γυρίσματα καθιερώνεται η νέα θρησκεία: ο Χριστιανισμός. Η λέξη που δήλωνε τον αγνό θεό των Αρχαίων έπρεπε να αποκτήσει αρνητική σημασία και από συνώνυμο του Θεού γίνεται συνώνυμο του Διαβόλου. Ο καλός άγγελος γίνεται κακό δαιμόνιο. Οι δαίμονες, πλέον, είναι τα κακά πνεύματα,( … ουαί τοις ηττημένοις… ) ο άγγελος του κακού, ο έκπτωτος άγγελος που έχει ως αρχηγό του τον σατανά (< satana στα εβραϊκά: ο αντίπαλος). Έτσι, δημιουργήθηκαν οι λέξεις: δαιμόνιος, δαιμονισμένος, δαιμονόπληκτος, δαιμονιστής, δαιμονολατρία, πανδαιμόνιο κ. α. Μ΄ αυτή τη σημασία μεταφέρθηκε και στην Εσπερία (Ιταλ: demoniaco, demonomania, pandemonio. Γαλλ.: demon. Αγγλ.:daemon, daimon. Γερμ: Damon)
Φαίνεται ότι η λέξη δε στέριωσε ούτε και στην ελληνική πόλη Ευδαίμων, στην Ερυθρά θάλασσα, 1ο αιων. π.Χ. Οι Ρωμαίοι θα την μετονομάσουν/μεταφράσουν σε “Arabia Felix”. Σήμερα, είναι το λιμάνι Aden (Υεμένη).
Οι τελευταίες «εστίες αντίστασης» καταγράφονται στη λέξη: ευδαιμονία, όπου ο δαίμων μεταφέρεται με την έννοια του θεού. Έτσι, για να θυμίζει ότι εκεί που τώρα φτύνουμε εμείς (π.χ. “φτου σου δαιμονισμένε”), κάποιοι είχαν εναποθέσει τη σωτηρία της ψυχής τους.
Τι τραβάνε και αυτές οι λέξεις…
Παραπομπές
α) Ηράκλειτος “ήθος ανθρώπω δαίμων” (: Δαίμων/θεός για τον άνθρωπο δεν είναι παρά ο χαρακτήρας του), β) Δημόκριτος (είναι υπόθεση της ψυχής η ευδαιμονία και η κακοδαιμονία),γ) Αριστοτέλης στα Ηθικά Νικομάχεια (η ευδαιμονία είναι κάποια ενέργεια με τους κανόνες της τέλειας αρετής), δ) Λυσίας, επιτάφιος, 78, «ο δαίμων ο την ημητέραν μοίραν ειληχώς απαραίτητος», ε) Ξενοφών, απομνημονεύματα, Α,1, «ως φαίη ο Σωκράτης το δαιμόνιον εαυτω σημαίνειν»24grammata.com

Φυτά και βότανα 3.


ΣΙΝΑΠΙ: Μονοετές φυτό, ύψους 40-100 εκ. και άνθη κίτρινα. Ευδοκιμεί σε πεδινές περιοχές και σε χωράφια φτωχά-μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι το Νοέμβριο-Φεβρουάριο σε γραμμές που απέχουν 50-60 εκ. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Τα σπέρματα, από τα οποία παρασκευάζεται η μουστάρδα, συλλέγονται όταν ξηραθούν καλά και πάρουν το κίτρινο χρώμα. Είναι φυτό εδώδιμο, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.

ΣΚΟΡΔΟ: Το ύψος του φτάνει τα 60 εκ. Τα άνθη του έχουν χρώμα άσπρο ή μοβ. Φυτρώνει σχεδόν σε όλα τα μέρη του κόσμου. Αγαπάει τα σχετικά ξερά και ηλιόλουστα σημεία και τα καλά αλλά όχι υπερβολικά καλλιεργημένα εδάφη. Πολλαπλασιάζεται με βολβούς. Φυτεύουμε τις σκελίδες με την κορυφή προς τα πάνω και σε βάθος 5 εκ. Πρέπει να βρίσκονται σε απόσταση 20-25 εκ. η μια από την άλλη, με 30 εκ. ανάμεσα στις σειρές. Πρέπει να φυτεύεται προς το τέλος του φθινοπώρου, ώστε να είναι έτοιμη η σοδειά στις αρχές του επόμενου χρόνου. Μπορεί να φυτευτεί και την άνοιξη για μια  σοδειά πιο αργά μέσα στο χρόνο. Μπορούμε να το φυτέψουμε μόνο του, αλλά είναι καλύτερα να το φυτέψουμε μαζί με άλλα φυτά. Καθώς το φυτό ωριμάζει, το κοτσάνι, τα φύλλα και οι ρίζες εξασθενούν και τότε είναι έτοιμο να κοπεί. Αυτό πρέπει να γίνεται όταν ο καιρός είναι καλός. Το σκόρδο έχει πολλές φαρμακευτικές ιδιότητες.
ΣΠΑΡΤΟ: Μεγάλος θάμνος, ύψους 2-5 μ., με άνθη κίτρινα. Αυτοφύεται σε δασώδη μέρη, σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, ενώ καλλιεργείται ως καλλωπιστικό στους κήπους και στα πρανή των δρόμων. Ευδοκιμεί σε όλες τις περιοχές της Ελλάδας και σε χωράφια ασβεστούχα, φτωχά-πλούσια, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 1-1,20 επί 1,20-1,50 μ. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα άνθη του συλλέγονται τις πρωινές ώρες. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, μελισσοτροφικό και κλωστικό.
*ΣΠΛΩΝΟΣ ή φλώμος: Φυτό μεγάλο, πολυετές ή διετές, ύψους 1-2 μ. και άνθη μεγάλα κίτρινα. Ολόκληρο το φυτό μαζεύεται την άνοιξη, λίγο πριν ανθίσει, ενώ τα άνθη μόνο την άνοιξη ή το καλοκαίρι. Έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
*ΣΤΑΥΡΑΓΚΑΘΟ ή αχινάγκαθο: Φυτό πολυετές. Φυτρώνει σε μέρη πεδινά, χέρσα χωράφια και λόφους στη νότια Ελλάδα. Το μαζεύουμε την άνοιξη, όταν βγάζει το βλαστό του. Έχει φαρμακευτικές ιδιότητες.
ΣΥΡΙΓΓΑ ή πασχαλιά: Θάμνος ή δέντρο φυλλοβόλο, ύψους 1-6 μ., με άνθη μπλε, ιώδη ή άσπρα. Καλλιεργείται ως καλλωπιστικό σε κήπους και πάρκα σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές, αλλά και ημιορεινές περιοχές και σε χωράφια κυρίως ποτιστικά, μέτριας γονιμότητας-πλούσια. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 2 επί 3 μ. Ανθίζει τους μήνες Απρίλιο, Μάιο. Τα άνθη συλλέγονται όταν ανοίξουν. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, μελισσοτροφικό και καλλωπιστικό.
ΤΑΝΑΚΗΤΟ ή αθανασία: Πολυετής πόα, ύψους 60-120 εκ., με άνθη κίτρινα.

Δευτέρα 28 Μαρτίου 2011

Βότανα της Ελλάδας


ΟΙΝΟΘΗΡΑ: Διετής πόα, ύψους 0,60-1,20 μ. και άνθη κίτρινα. Αυτοφύεται σε αμμώδεις και πετρώδεις τοποθεσίες σε πολλά μέρη της Ελλάδας. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται απευθείας στο χωράφι την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Οκτώβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση και η ρίζα το φθινόπωρο. Είναι φυτό φαρμακευτικό, καλλωπιστικό και μελισσοτροφικό.
   *ΟΝΩΝΙΔΑ: Μικρός θάμνος, ύψους 25-60 εκ. και άνθη ροδίζοντα. Αυτοφύεται σε βοσκότοπους και χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια φτωχά και ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 50-60 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση, ενώ οι ρίζες την άνοιξη ή το φθινόπωρο. Είναι φυτό φαρμακευτικό και ζιζάνιο.
  *ΠΕΝΤΑΝΕΥΡΟ: Πολυετές φυτό, ύψους 10-15 εκ. και άνθη μικρά σταχτιά. Αυτοφύεται σε χέρσα ή καλλιεργημένα υγρά μέρη και λιβάδια σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται από Μάιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα φύλλα συλλέγονται στη διάρκεια της άνθησης. Είναι φυτό φαρμακευτικό, καλλωπιστικό και δηλητηριώδες.
ΠΥΡΑΚΑΝΘΟΣ: Θάμνος ύψους 2-4 μ. με άνθη λευκά και καρπούς κόκκινους. Ανθίζει Απρίλιο-Μάιο και καρποφορεί το χειμώνα. Φυτεύεται σε απόσταση 1,50-2,50 μ. και για φράχτες 1-1,50 μ. Είναι φυτό καλλωπιστικό.
ΡΑΔΙΚΙ: Πολυετής πόα, ύψους 80-100 εκ και άνθη κυανά. Αυτοφύεται σε χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα. Ευδοκιμεί σε πεδινές και ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια μέτριας γονιμότητας, ξηρικά ή ποτιστικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο ή απευθείας στο χωράφι και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούλιο μέχρι το Σεπτέμβριο. Τα φύλλα συλλέγονται σε όλη τη βλαστική περίοδο και οι ρίζες το φθινόπωρο. Είναι φυτό εδώδιμο, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΡΙΓΑΝΗ: Πολυετής πόα, με ύψος 30-80 εκ. και άνθη άσπρα. Αυτοφύεται σε θαμνώδη και χέρσα μέρη σε όλη την Ελλάδα και καλλιεργείται σε μικρή έκταση. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, φτωχά-πλούσια, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 40-50 επί 60-70 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται σε πλήρη άνθηση. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, αρτυματικό και μελισσοτροφικό.
*ΣΑΜΠΟΥΚΟΣ ή φροξυλάνθη: Φυλλοβόλος θάμνος με μικρά λευκά άνθη. Υπάρχει αυτοφυής και καλλιεργημένος σχεδόν παντού, ιδιαίτερα στα ορεινά χωριά του νότου και στα πεδινά του βορρά. Τα φύλλα μαζεύονται όλο το καλοκαίρι, ενώ τα άνθη στις αρχές του καλοκαιριού. Είναι φαρμακευτικό φυτό.
ΣΑΛΒΙΑ ή φασκομηλιά ή αλισφακιά: Υπάρχουν διάφορα είδη: η ερυδρανθής, η λιβαδική, η μηλοφόρος, η τρίλοβη και η φαρμακευτική. Στις δύο πρώτες περιπτώσεις πρόκειται για πολυετή πόα, ενώ στις τρεις τελευταίες για μικρό αειθαλή θάμνο. Ανάλογα με το είδος, έχει ύψος από 30 μέχρι 100 εκ. Τα άνθη πάλι, ανάλογα με το είδος, μπορεί να είναι ασπροκόκκινα, κυανοϊώδη, κοκκινοϊώδη ή ιώδη. Ευδοκιμεί σε ημιορεινές δροσερές περιοχές και σε χωράφια ασβεστούχα, μέτριας γονιμότητας, ξηρικά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται στο σπορείο ή απευθείας στο χωράφι, με μοσχεύματα και με παραφυάδες. Η σπορά και η μεταφύτευση γίνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη σε αποστάσεις 50-60 επί 60-80 εκ. Ανθίζει από το Μάιο μέχρι τον Αύγουστο. Το υπέργειο τμήμα συλλέγεται από Μάιο μέχρι Σεπτέμβριο. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό και μελισσοτροφικό.
ΣΕΛΙΝΟ: Διετής πόα, ύψους 30-80 εκ. και άνθη μικρά άσπρα. Αυτοφύεται σε έλη και αλμυρά εδάφη σε διάφορα μέρη της Ελλάδας, ενώ καλλιεργείται σχεδόν παντού. Ευδοκιμεί σε πεδινές περιοχές και σε χωράφια μέτρια-πλούσια, ποτιστικά, στραγγερά. Πολλαπλασιάζεται με σπόρο που σπέρνεται σε σπορείο ή απευθείας στο χωράφι. Η σπορά ή η μεταφύτευση γίνεται την άνοιξη ή το φθινόπωρο σε αποστάσεις 30-40 επί 50-60 εκ. Ανθίζει από τον Ιούνιο μέχρι τον Αύγουστο. Ως εδώδιμο συλλέγεται το υπέργειο τμήμα όλο το χρόνο, ενώ τα σπέρματα όταν ωριμάσουν καλά. Είναι φυτό αρωματικό, φαρμακευτικό, εδώδιμο και μελισσοτροφικό.

Κυριακή 27 Μαρτίου 2011

Ντοκουμέντο για τις τουρκικές θηριωδίες του Αττίλα (vids)

Κρίνεται ως μια από τις πιο μακροσκελείς και αποκαλυπτικές καταθέσεις που δόθηκαν στην Επιτροπή για τον Φάκελο της Κύπρου. Ο λόγος για το έγγραφο του απόστρατου συνταγματάρχη του Ελληνικού Στρατού Αλέξανδρου Σημαιοφορίδη στο οποίο αποκαλύπτονται οι τούρκικες βίαιες πράξεις του 1974.

Η κατάθεση έγινε κατά την 159η συνεδρία της Επιτροπής και περιλαμβάνει 130 σελίδες, σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας Φιλελεύθερος" . Ο κ. Σημαιοφορίδης ήταν ο πρώτος υπήκοος της Ελληνικής Δημοκρατίας που προσήλθε και κατάθεσε στην Επιτροπή για τον Φάκελο. Υπηρετούσε στην Κερύνεια, ενώ κατέθεσε ότι έστελνε τακτικά αναφορές στο ΓΕΕΦ, την ΕΛΔΥΚ και την Αθήνα για τις κινήσεις των Τούρκων. Μετά το πραξικόπημα όλες οι αναφορές μιλούσαν για ετοιμασίες του τουρκικού Στρατού και απόβαση στην Κερύνεια, αλλά η Αθήνα δεν λάμβανε κανένα υπόψη. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η ελληνική Πρεσβεία ακόμα και την ώρα που ξεκίνησαν τα πλοία γεμάτα τανκ και στρατό -ώρα 11:30 μ.μ. της 19ης Ιουλίου 1974- έγραφε στο υπουργείο Εξωτερικών στην Αθήνα: "Από πληροφορίες ημέτερου κλιμακίου ΚΥΠ φαίνεται ότι υπάρχουν αποβατικά σκάφη τουρκικού στόλου έξω από τις ακτές της Κύπρου. Πέντε αποβατικά, δώδεκα ναυτικά μίλια βορείως Αποστόλου Ανδρέα, δώδεκα αποβατικά μεγαλύτερου εκτοπίσματος τριάντα ναυτικά μίλια βορείως της Κερύνειας. ΓΕΕΦ δεν ανησυχεί".
Στο έγγραφο γίνεται και περιγραφή του πρωινού της εισβολής όταν αντίκρισαν μπροστά τους ξαφνικά στις 4:30 τα πολεμικά πλοία, τα ελικόπτερα και τα αεροπλάνα. Οι αρμόδιοι αμφισβητούσαν το ότι είχε αρχίσει η εισβολή, ενώ υπήρχε μια πλήρης αποδιοργάνωση των μονάδων της Εθνικής Φρουράς.
Αναφέρονται επίσης οι σφαγιασμοί Ελληνοκυπρίων στρατιωτών στο χώρο της εισβολής αλλά και στην Κερύνεια, την Κλεπίνη και στο Καζάφανι. Τραγική είναι η περίπτωση έξι Ελληνοκυπρίων, των οποίων, σύμφωνα με τη μαρτυρία, έκοψαν τα κεφάλια και τα έβαλαν σε πασσάλους. Γίνεται και αναφορά σε ονόματα. Αυτή η περίπτωση περιγράφεται για πρώτη φορά, σύμφωνα με τους βουλευτές που άκουσαν τα γεγονότα.
Απόρρητα έγγραφα χιλιάδων σελίδων έχουν συγκεντρωθεί από την Επιτροπή για τον Φάκελο της Κύπρου τα οποία θα μελετηθούν και θα φυλάσσονται στα αρχεία της Βουλής.
Σε ένα από αυτά τα απόρρητα έγγραφα καταγράφεται συνομιλία του δικτάτορα Ιωαννίδη με το ΓΕΕΦ, η οποία έγινε στις 15 Ιουλίου ενώ συνεχιζόταν το πραξικόπημα. Σε αυτή τη συνομιλία ο Ιωαννίδης ζητούσε να γίνει στάχτη το Προεδρικό και να βρουν τον Μακάριο στα ερείπια. Σε άλλο σημείο του εγγράφου γίνεται αναφορά στη θέληση του Ιωαννίδη για "το κεφάλι του Μακάριου".
Καταγράφονται ακόμα πολλές άλλες αναφορές για τις δραστηριότητες των πραξικοπηματιών σε σχέση με την αντίσταση στην Αρχιεπισκοπή, την Πάφο και το αεροδρόμιο Λευκωσίας.
Δείτε το ντοκιμανταίρ του Μιχάλη Κακκογιάννη για την εισβολή του Αττίλα
Attila '74 - A by Olkp

Attila '74 - B by Olkp

Attila '74 - C by Olkp

Attila '74 - D by Olkp
Attila '74 - E by Olkp