Οι ελληνικές αρχαιότητες, η ομορφιά του ελληνικού τοπίου ανάμεσα στα σπαράγματα του παρελθόντος, ήταν αγαπημένο θέμα των περιηγητών-ζωγράφων του 19ου αιώνα, οι οποίοι ταξίδεψαν στην Ελλάδα και στις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου, αναζητώντας ίχνη από τη δόξα του αρχαίου κόσμου.
Αποψη του Αρείου Πάγου από νοτιοανατολικάΑπό το 1839, τη χρονιά της εφεύρεσης της φωτογραφίας, στο κύμα των περιηγητών-ζωγράφων προστέθηκαν οι φωτογράφοι. Ανάμεσά τους ήταν και ο Σκωτσέζος περιηγητής Τζέιμς Ρόμπερτσον, που έκανε μια στάση στην Αθήνα (1853-'54) πριν αναχωρήσει για τη Μάλτα, τους Αγίους Τόπους, την Αίγυπτο και τη Δαμασκό. Επανήλθε το 1856, συνοδευόμενος από τον νεότερό του φωτογράφο Φελίτσε Μπεάτο.Τριάντα οκτώ πρωτότυπες φωτογραφικές εκτυπώσεις του Τζέιμς Ρόμπερτσον από το ελληνικό του ταξίδι παρουσιάζονται στην έκθεση «James Robertson. Φωτογραφίες ελληνικών αρχαιοτήτων, 1853-1854», που εγκαινιάζεται σήμερα, στις 20.00, στο κεντρικό κτίριο του Μουσείου Μπενάκη (Κουμπάρη 1). Οι φωτογραφικές εκτυπώσεις του περιηγητή έφτασαν στο Μουσείο Μπενάκη μέσω της δωρεάς, που έκανε η φίλη του Μουσείου, Ρένα Ανδρεάδη, στα Φωτογραφικά Αρχεία του Ιδρύματος.
Η διαδρομή που ακολούθησε ο φωτογράφος Ρόμπερτσον ήταν η καθιερωμένη για τους περιηγητές-ζωγράφους του 19ου αιώνα. Ξεκίνησε την καταγραφή του από τα μνημεία της Ακρόπολης και συνέχισε με τους αρχαιολογικούς χώρους της πρωτεύουσας, η οποία αποτυπώθηκε σε δεύτερο πλάνο, ως περίγυρος των αρχαιοτήτων. Η φωτογραφική σειρά του ολοκληρώθηκε με απόψεις των ναών του Ποσειδώνα στο Σούνιο, της Αφαίας Αθηνάς στην Αίγινα και του Απόλλωνα στην Κόρινθο. Στην Ακρόπολη, το βλέμμα του στάθηκε στα Προπύλαια, στον ναό της Απτέρου Νίκης, στον Παρθενώνα, στο Ερέχθειο και μέσα στην πόλη στον ναό Ολυμπίου Διός, στον Πύργο των Ανέμων, στην Πύλη της Αθηνάς Αρχηγέτιδος, στο Μνημείο του Λυσικράτη. Η φωτογραφική του ματιά ήταν επηρεασμένη από τις αντίστοιχες ζωγραφικές απόψεις της εποχής. Τα μνημεία είναι οι πρωταγωνιστές των κάδρων του, ενώ η ανθρώπινη παρουσία παρεμβάλλεται (φύλακες των μνημείων, φουστανελοφόροι και δυτικά ντυμένοι επισκέπτες), για να επισημάνει την κλίμακα των ερειπίων ή να διασκεδάσει τη μονοτονία τους.
Οι φωτογραφίες του, εκτός από σπάνια δείγματα της πρώιμης φωτογραφικής τέχνης, έχουν επιπλέον αξία. Αποτελούν ένα μοναδικό αρχείο οπτικών μαρτυριών για τη δραματική κατάσταση στην οποία περιήλθαν τα μνημεία από τις λεηλασίες και τους βανδαλισμούς την εποχή της οθωμανικής κυριαρχίας.
Ο Τζέιμς Ρόμπερτσον ταυτίζεται με τον ομώνυμο χαράκτη, που εργάστηκε στο Λονδίνο γύρω στο 1830. Εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη το 1841, όπου και παρέμεινε για σαράντα χρόνια ως αρχιχαράκτης στο αυτοκρατορικό νομισματοκοπείο. Η φωτογραφική του πορεία ξεκίνησε στις αρχές της δεκαετίας του 1850, όταν άνοιξε φωτογραφείο στη συνοικία του Πέραν. Εγινε γνωστός τόσο για τις φωτογραφικές απεικονίσεις του όσο και για την κάλυψη του πολέμου της Κριμαίας, τη διετία 1854-'56. Πέθανε το 1888 στη Γιοκοχάμα της Ιαπωνίας.
*Διάρκεια έκθεσης έως 21 Αυγούστου.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου